top of page

MERKEZÄ° KAYIT KURULUÅžUNUN KURULUÅž, FAALÄ°YET, ÇALIÅžMA VE DENETÄ°M ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELÄ°K
 
(7/8/2014 tarihli ve 29081 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.)

 

Yönetmelik deÄŸiÅŸikliÄŸine iliÅŸkin liste:

1-     6/3/2019 tarihli ve 30706 sayılı Resmi Gazete’de Merkezi Kayıt KuruluÅŸunun KuruluÅŸ, Faaliyet, Çalışma Ve Denetim Esasları Hakkında Yönetmelikte DeÄŸiÅŸiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik yayımlanmıştır.

2-     11/4/2019 tarihli ve 30742 sayılı Resmi Gazete’de Merkezi Kayıt KuruluÅŸunun KuruluÅŸ, Faaliyet, Çalışma Ve Denetim Esasları Hakkında Yönetmelikte DeÄŸiÅŸiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik yayımlanmıştır.

3-     06/10/2021 tarihli ve 31620 sayılı Resmi Gazete’de Merkezi Kayıt KuruluÅŸunun KuruluÅŸ, Faaliyet, Çalışma Ve Denetim Esasları Hakkında Yönetmelikte DeÄŸiÅŸiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik yayımlanmıştır.


BÄ°RÄ°NCÄ° BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar
 
Amaç
MADDE 1 –

(1) Bu YönetmeliÄŸin amacı, Merkezi Kayıt KuruluÅŸu Anonim Åžirketinin kuruluÅŸ, faaliyet ilke ve esasları ile gelirleri ve kar payı dağıtım esaslarını belirlemektir.
 
Kapsam
MADDE 2 –

(1) Bu Yönetmelik, Merkezi Kayıt KuruluÅŸu Anonim Åžirketinin kuruluÅŸ, faaliyet, üyelik, çalışma ve denetim esasları, gelirleri ve kar payı dağıtım esaslarını kapsar.
 
Dayanak
MADDE 3 –

(1) Bu Yönetmelik, 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 81 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
 
Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 4 –

(1) Bu Yönetmelikte geçen,

a) Borsa: Anonim ÅŸirket ÅŸeklinde kurulan, sermaye piyasası araçları, kambiyo ve kıymetli madenler ile kıymetli taÅŸların ve Kurulca uygun görülen diÄŸer sözleÅŸmelerin, belgelerin ve kıymetlerin serbest rekabet ÅŸartları altında kolay ve güvenli bir ÅŸekilde alınıp satılabilmesini saÄŸlamak ve oluÅŸan fiyatları tespit ve ilân etmek üzere kendisi veya piyasa iÅŸleticisi tarafından iÅŸletilen ve/veya yönetilen, alım-satım emirlerini sonuçlandıracak ÅŸekilde bir araya getiren veya bu emirlerin bir araya gelmesini kolaylaÅŸtıran, Kanuna uygun olarak yetkilendirilen ve düzenli faaliyet gösteren sistemleri ve pazar yerlerini,
b) Elektronik Ürün Senedi YönetmeliÄŸi: 12/11/2011 tarihli ve 28110 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektronik Ürün Senedi YönetmeliÄŸini,
c) Ä°hraççı: Sermaye piyasası araçlarını ihraç eden, ihraç etmek üzere Kurula baÅŸvuruda bulunan veya sermaye piyasası araçları halka arz edilen tüzel kiÅŸileri ve Kanuna tabi yatırım fonlarını,
ç) Kanun: 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununu,
d) Kurul: Sermaye Piyasası Kurulunu,
e) (Ek:RG-6/3/2019-30706) Merkezi Kaydi Sistem: Kaydi sermaye piyasası araçlarının ve bunlara iliÅŸkin hakların elektronik ortamda, üyeler ve hak sahipleri itibarıyla izlendiÄŸi sistemi,

f) Merkezi takas kuruluÅŸu: Kanunun 77 ve 78 inci maddelerinde belirtilen hizmetleri yerine getiren merkezi takas kuruluÅŸunu,
g) MKK: Merkezi Kayıt Kuruluşu Anonim Şirketini,
ÄŸ) Önemli etkiye sahip ortak: Kanun uyarınca kurulmuÅŸ olan borsalar ve T.C. BaÅŸbakanlık Hazine MüsteÅŸarlığı hariç sermaye veya oy haklarının doÄŸrudan veya dolaylı olarak %5 veya daha fazlasını temsil eden paylar ile bu oranın altında olsa dahi yönetim kurullarına üye belirleme imtiyazı veren paylara sahip olan ortağı,
h) TTK: 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununu,
ı) Sermaye piyasası araçları: Menkul kıymetler ve türev araçlar ile yatırım sözleÅŸmeleri de dâhil olmak üzere Kurulca bu kapsamda olduÄŸu belirlenen diÄŸer sermaye piyasası araçlarını,
i) Yatırım kuruluÅŸu: Aracı kurumlar ile yatırım hizmeti ve faaliyetinde bulunmak üzere kuruluÅŸ ve faaliyet esasları Kurulca belirlenen diÄŸer sermaye piyasası kurumlarını ve bankaları,
j) Yönetici: Yönetim Kurulu BaÅŸkanı ve üyeleri, Genel Müdür ve yardımcıları ile birim müdürlerini ve birim müdürlerinin baÄŸlı olduÄŸu unvandaki kiÅŸileri,

ifade eder.
 
Ä°KÄ°NCÄ° BÖLÜM
KuruluÅŸ ve Faaliyet Ä°lkeleri
 
KuruluÅŸ
MADDE 5 –

(1) MKK, sermaye piyasası araçlarının kaydileÅŸtirilmesine iliÅŸkin iÅŸlemleri gerçekleÅŸtirmek, kaydileÅŸtirilen bu araçları ve bunlara baÄŸlı hakları, elektronik ortamda, üyeler ve hak sahipleri itibarıyla kayden izlemek, bu araçların merkezî saklamasını yapmak ve Kurul tarafından sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde verilen diÄŸer görevleri yerine getirmek üzere kurulan, özel hukuk tüzel kiÅŸiliÄŸini haiz anonim ÅŸirkettir.
 
Pay sahipliÄŸi ve esas sözleÅŸme
MADDE 6 –

(1) MKK'ya, Borsa Ä°stanbul Anonim Åžirketi, Kanuna göre kurulan ve faaliyet izni verilen diÄŸer borsalar, Ä°stanbul Takas ve Saklama Bankası Anonim Åžirketi, Türkiye Sermaye Piyasaları BirliÄŸi kurucu ortak olabilir.
(2) MKK esas sözleÅŸmesi Kurulca onaylanır.
(3) Pay sahiplerinin sahip olabileceÄŸi azami pay oranı esas sözleÅŸmede gösterilir. Kurul, MKK esas sözleÅŸmesinde yer alan kâr payı dağıtım oranlarına ve pay sahiplerine esas sözleÅŸme ile tanınan imtiyazlara sınırlama getirebilir.
 
Pay devri ve esas sözleÅŸme deÄŸiÅŸiklikleri
MADDE 7 –

(1) Pay grupları esas sözleÅŸmede belirlenir. Paylar ancak aynı grup içinde devredilebilir. Aynı grup içinde baÅŸka ortak yoksa veya aynı gruptaki mevcut ortaklar devir almak istememiÅŸse Kurulun uygun göreceÄŸi diÄŸer gruplardaki ortaklara veya üçüncü kiÅŸilere devir yapılabilir.
(2) DoÄŸrudan veya %5 ve üzeri devir sonucu doÄŸuracak dolaylı pay devirleri ile pay devri söz konusu olmasa dahi doÄŸrudan veya dolaylı olarak yönetim kontrolünün devri sonucunu doÄŸuran her türlü iÅŸlem ve esas sözleÅŸme deÄŸiÅŸiklikleri Kurulun iznine tâbidir. Ä°mtiyazlı payların devri her halükarda Kurul iznine tabidir.
(3) Kurulun uygun görüÅŸ vermediÄŸi esas sözleÅŸme deÄŸiÅŸiklikleri ile izin vermediÄŸi pay devirleri veya yönetim kontrolünün devri sonucunu doÄŸuran iÅŸlemler hükümsüzdür. Bu hükme aykırı pay devirleri ortaklık pay defterine kaydolunmaz ve bu ÅŸekilde yapılan kayıtlar hüküm ifade etmez.
(4) Pay devirlerinde, payları devralacak gerçek ve tüzel kiÅŸiler ile tüzel kiÅŸilerin önemli etkiye sahip ortaklarının da 8 inci maddede sayılan ÅŸartları taşımaları gerekir.
 
Ortakların, yöneticilerin ve ihtisas personelinin sahip olmaları gereken ÅŸartlar
MADDE 8 –

(1) MKK’nın ortakları, yöneticileri ve kapsamı MKK tarafından belirlenecek ihtisas personelinin;

a) Müflis olmaması, konkordato ilân etmiÅŸ olmaması ya da haklarında iflasın ertelenmesi kararı verilmiÅŸ olmaması,
b) Faaliyet izinlerinden biri Kurulca iptal edilmiÅŸ kuruluÅŸlarda, bu müeyyideyi gerektiren olayda sorumluluÄŸu bulunan kiÅŸilerden olmaması,
c) Kanunda yazılı suçlardan kesinleÅŸmiÅŸ mahkûmiyetinin bulunmaması,
ç) 14/1/1982 tarihli ve 35 sayılı Ödeme GüçlüÄŸü Ä°çinde Bulunan Bankerlerin Ä°ÅŸlemleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve eklerine göre kendileri veya ortağı olduÄŸu kuruluÅŸlar hakkında tasfiye kararı verilmemiÅŸ olması,
d) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiÅŸ olsa bile; kasten iÅŸlenen bir suçtan dolayı beÅŸ yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da devletin güvenliÄŸine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin iÅŸleyiÅŸine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüÅŸvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, biliÅŸim sistemini engelleme, bozma, verileri yok etme veya deÄŸiÅŸtirme, banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması, suçtan kaynaklanan malvarlığı deÄŸerlerini aklama, kaçakçılık, vergi kaçakçılığı veya haksız mal edinme suçlarından mahkûm olmaması,
gerekir. (a) bendinde belirtilen ÅŸartlar, iflasın kaldırılmasına, kapatılmasına veya konkordato teklifinin tasdikine iliÅŸkin kararın; (b) bendinde yer alan ÅŸartlar ise buna iliÅŸkin kararın kesinleÅŸme tarihinden itibaren on yıl geçmesi hâlinde, bu fıkranın uygulamasında dikkate alınmaz. Tüzel kiÅŸinin yönetim kurulu üyesi olarak atanması halinde bu fıkradaki ÅŸartlar atanan tüzel kiÅŸi temsilcisi için de aranır.

(2) Yöneticiler ile ihtisas personeli, bu Yönetmelikte belirlenen ÅŸartlarla ilgili durumlarında deÄŸiÅŸiklik meydana gelmesi halinde, durumu ivedilikle MKK’ya bildirmekle yükümlüdür.
(3) MKK’nın yöneticilerinde deÄŸiÅŸiklik meydana gelmesi hâlinde, durum görevden ayrılma nedenleri ile birlikte izleyen ilk iÅŸgünü içinde Kurula bildirilir. MKK’nın yöneticilerinin görevlerinin devamı esnasında bu Yönetmelikte belirtilen ÅŸartları taşımadıklarının tespiti ya da anılan ÅŸartları kaybetmeleri durumunda bu kiÅŸilerin görevleri MKK tarafından sonlandırılır. MKK, yöneticilerinin bu maddede belirtilen ÅŸartları kaybedip etmediklerini takiple yükümlüdür. Bu tespitin Kurulca yapılması halinde ilgililerin Kurulca görevden ayrılmaları talep edilir ve bu talep MKK tarafından yerine getirilir. Görevden ayrılması talep edilen kiÅŸinin yönetim kurulu üyesi olması halinde MKK Genel Kurulu en geç otuz gün içerisinde ilgili yönetim kurulu üyesinin görevden alınması gündemiyle Kurulca olaÄŸanüstü toplantıya çaÄŸrılır.
(4) MKK’nın yönetici dışındaki ihtisas personelinin görev yapması için gerekli ÅŸartlardan birini taşımadığının sonradan tespiti veya ortaya çıkması halinde ilgili personel atamaya yetkili organ tarafından görevden alınır.
 
MKK’nın görev ve yetkileri
MADDE 9 –

(1) MKK'nın görev ve yetkileri ÅŸunlardır:

a) Kanunun 13 üncü maddesi çerçevesinde sermaye piyasası araçlarının kaydileÅŸtirilmesine iliÅŸkin iÅŸlemleri gerçekleÅŸtirmek, kaydileÅŸtirilen bu araçları ve bunlara baÄŸlı hakları, elektronik ortamda, üyeler ve hak sahipleri itibarıyla kayden izlemek, merkezi saklamasını yapmak ve bunlara iliÅŸkin hakların kullanımı hizmetini vermek.
b) Kayıtların üyeler itibarıyla tutarlılığını izlemek, tutarsızlık ve kaydi sisteme iliÅŸkin düzenlemelere aykırılık tespiti halinde üyeler nezdinde gerekli düzeltmelerin yapılmasını istemek ve durumu derhal Kurula bildirmek, sistemin güvenli çalışmasını saÄŸlayacak önlemler almak ve uygulamak.
c) Kayıtların ilgili mevzuatta öngörülen çerçevede gizliliÄŸini saÄŸlamak.
ç) KaydileÅŸtirilen sermaye piyasası araçlarının teslim alınması ve imhasını Kurulca belirlenecek esaslar çerçevesinde yerine getirmek.
d) TTK ve ilgili diÄŸer mevzuatta yer alan kurumsal yönetim ilkelerine ÅŸirketlerin uyumunu saÄŸlamaya yönelik olarak ÅŸirketler ile ortaklarının ve yatırımcılarının iletiÅŸiminin saÄŸlanabileceÄŸi elektronik bir platform oluÅŸturmak.
e) Sermaye piyasalarına iliÅŸkin verilerin tek bir noktada toplanmasını saÄŸlamaya yönelik elektronik bir veri bankası oluÅŸturmak ve Kurulca belirlenecek esaslar çerçevesinde verilerin kullanımını saÄŸlamak.
f) Ä°lgili mevzuata göre yetkilendirilmek kaydıyla, lisanslı depolar tarafından düzenlenen ürün senetlerinin kaydileÅŸtirilmesine, bunların ve bunlara baÄŸlı hakların elektronik ortamda kayden izlenmesine iliÅŸkin iÅŸlemleri yürütmek ve bunlara iliÅŸkin platform oluÅŸturmak.
g) Payları kayden izlenen anonim ortaklık genel kurullarına elektronik ortamda katılım için gerekli teknolojik altyapıyı saÄŸlamak.
ÄŸ) MKK üyeleri veya üyelerle MKK arasında sistemin iÅŸleyiÅŸine iliÅŸkin olarak çıkabilecek uyuÅŸmazlıkların çözümünde tarafların 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu çerçevesinde tahkim sistemini kullanabilmelerine yardımcı olmak.
h) Kurul tarafından sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde verilen diÄŸer görevleri ve düzenlemelerin gerektirdiÄŸi iÅŸlemleri yapmak.

 
Faaliyet şartları
MADDE 10 –

(1) MKK’nın Kurul tarafından yapılan düzenlemelere uygun muhasebe, kayıt, bilgi ve belge sistemi ile düzenli iÅŸ akışı ve haberleÅŸmeyi saÄŸlayacak yeterli bir organizasyona sahip olması, teknik donanımı saÄŸlaması, iç kontrol, iç denetim ve gözetim ile risk yönetimi birim ve sistemlerini oluÅŸturarak iÅŸler halde tutması ve MKK’nın bünyesinde bulunacak önemli varlıkların korunmasına iliÅŸkin gerekli güvenlik önlemlerini almış olması gerekir.
(2) MKK, üyelerine sunacağı hizmetleri ve ilgili mevzuatla kendine bırakılan görevleri etkin, güvenilir ve kesintisiz bir ÅŸekilde yerine getirmek amacıyla gerekli bilgi iÅŸlem sistemlerini ve teknolojik altyapıyı kurmak, bunların tutarlılığını, güvenilirliÄŸini, bütünlüÄŸünü ve bilgilerin zamanında elde edilebilirliÄŸini saÄŸlamak amacıyla gerekli sistemsel ve yönetsel önlemleri almak, kontrolleri tesis ve takip etmek üzere ilgili düzenlemeleri yapmak zorundadır. Kurul gerekli gördüÄŸü durumlarda konuya iliÅŸkin düzenleme yapmaya ve uygulamaya yönelik karar almaya yetkilidir.
(3) MKK, sermaye piyasası mevzuatı dışında kalan bir mevzuattan kaynaklanan veya herhangi bir mevzuattan kaynaklanmayan faaliyetlerde bulunmak için Kurul’dan izin alır ve esas sözleÅŸmesinde söz konusu faaliyetlerden süreklilik arz edecek olanlara açıkça yer verecek deÄŸiÅŸiklikleri ilk Genel Kurul toplantısında yapar.
 
Faaliyet ilke ve esasları
MADDE 11 –

(1) MKK’nın faaliyetleri sırasında aÅŸağıda yer alan ilkelere uyması zorunludur:

a) Üyelerin MKK nezdindeki iÅŸlemlerini güven ve istikrar içerisinde gerçekleÅŸtirmesini saÄŸlayacak gerekli altyapı, donanım ve organizasyonel yapının tesis edilmesini teminen ilgili düzenlemeleri yapmak.
b) Üyelerinin, MKK’nın iÅŸ ve iÅŸlemleriyle ilgili yapılacak düzenlemelere uyumu konusunda gerekli önlemleri almak.
c) Kanunda düzenlenen suçlar ile piyasa bozucu eylemleri önlemek üzere Kanunun 71 inci maddesinin ikinci fıkrası çerçevesinde borsalar tarafından yürütülen çalışmalara gerekli bilgi ve belge desteÄŸini saÄŸlamak.
ç) Hizmet verdiÄŸi piyasalardaki üyeleri ve piyasa katılımcıları ile kendisi ve kendisi ile Kurul arasında, talep edilen çerçevede düzenli bilgi akışını saÄŸlamak.
d) Ä°ÅŸlettiÄŸi elektronik ortamın güven ve istikrar içinde yürütülmesini saÄŸlayacak yeterli organizasyon ve özkaynaÄŸa sahip olmak.
e) Faaliyetlerinin düzenlenmesi ve uygulanmasında adil davranmak.
f) Ä°ÅŸ ve iÅŸlemlerini Kurul ve menfaat sahipleri ile iÅŸbirliÄŸi ve koordinasyon içinde yürütmek.
g) Hizmetlerin ücretlendirilmesinde adil davranmak.
ÄŸ) Üyelere uygulanacak disiplin tedbirlerine yönelik iÅŸlem ve prosedürleri belirlemek ve uygulamada hakkaniyete uygun davranmak.
h) Finansal tablolarını, hizmetlere iliÅŸkin ücretleri ve organizasyon yapısını düzenli olarak internet sitesi aracılığıyla kamuya açıklamak.

 
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
MKK’nın Organları, TeÅŸkilatı ve Ä°htisas Personeline Ä°liÅŸkin Ä°lkeler
 
Genel kurul
MADDE 12 –

(1) Genel Kurul, pay sahiplerinden oluşur. Pay sahipleri şirket işlerine ilişkin haklarını Genel Kurulda kullanırlar. Kanuni istisnalar saklıdır.
(2) Genel Kurul TTK hükümleri çerçevesinde olaÄŸan olarak toplanır. Genel Kurul olaÄŸan toplantılar haricinde gerekli hallerde, TTK hükümleri çerçevesinde olaÄŸanüstü toplantıya çaÄŸrılır.
(3) Ä°lgili mevzuata aykırılıklar ve/veya Kurulca gerekli görülmesi hallerinde Genel Kurul, gerekliliÄŸin belirlendiÄŸi tarihten itibaren, Kurul tarafından 15 iÅŸ günü içinde olaÄŸanüstü toplantıya çaÄŸrılır ve Genel Kurul gündemi Kurul tarafından belirlenerek pay sahiplerine duyurulur.
(4) Genel Kurul gündemi ve davet mektubu, gündemde görüÅŸülecek hususlara iliÅŸkin her türlü bilgi, belge ve ek ile birlikte pay sahiplerine ve Kurula toplantı tarihinden en az üç hafta önce iadeli taahhütlü olarak gönderilir.
(5) Kurul temsilcisi, oy hakkı olmaksızın Genel Kurula katılabilir.
(6) Genel Kurul tutanakları, baÅŸkanlık divanı tarafından imzalandıktan sonra, izleyen ilk iÅŸ günü Kurula gönderilir. Gündemde görüÅŸülen hususlara iliÅŸkin her türlü bilgi, belge ve ekler ile Genel Kurulda Yönetim Kurulu üyesi seçilmesi durumunda, Yönetim Kurulu üyelerinin 8 inci maddede ve 13 üncü maddenin ikinci fıkrasında belirtilen nitelikleri taşıdıklarını tevsik edici bilgi ve belgeler, toplantı tarihinden itibaren en geç 5 iÅŸ günü içerisinde Kurula iletilir. Kurulca söz konusu Genel Kurul kararlarına iliÅŸkin olarak, ilave bilgi ve belge istenebilir.
(7) Yönetim Kurulu üyelerinin seçimine iliÅŸkin Genel Kurul kararlarının mevzuata aykırılık içermesi halinde MKK’dan bu aykırılığın giderilmesi istenir.
 
Yönetim kurulu
MADDE 13 –

(1) Yönetim Kurulu en az 7, en fazla 11 kiÅŸiden oluÅŸur. Genel Müdür Yönetim Kurulunun doÄŸal üyesidir. Yönetim Kurulunun bir üyesi, Kurul tarafından TTK'nın 334 üncü maddesi hükmü çerçevesinde Kurul temsilcisi olarak, bir üye Elektronik Ürün Senedi YönetmeliÄŸindeki elektronik kayıt kuruluÅŸu olarak faaliyet gösterilebilmesini teminen Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca Ä°ç Ticaret Genel MüdürlüÄŸü personeli arasından atanır. Yönetim Kurulu BaÅŸkanı, Kurulu temsil eden üyedir.
(2) (DeÄŸiÅŸik:RG-11/4/2019-30742) Yönetim Kurulu üyelerinin yükseköÄŸrenim kurumlarının dört yıllık bölümlerinden mezun tercihen iÅŸletme, iktisat, maliye, kamu yönetimi, uluslararası iliÅŸkiler, hukuk, mühendislik, sermaye piyasaları veya bankacılık alanlarında lisans veya lisansüstü öÄŸrenim görmüÅŸ olmaları gerekir. Yönetim Kurulu üyelerinin en az üçte birinin ekonomi, finans veya sermaye piyasaları alanında on yıllık mesleki deneyime sahip olması zorunludur. Elektronik Ürün Senedi YönetmeliÄŸi uyarınca atanacak Yönetim Kurulu üyesinin söz konusu Yönetmelikte yer alan ÅŸartları saÄŸlaması yeterlidir.

(3) Yönetim Kurulu üyeleri en fazla 3 yıl için seçilirler. Süresi biten üyenin tekrar seçilmesi mümkündür. Süresi bitmeden Yönetim Kurulu üyeliÄŸinin sona ermesi halinde Yönetim Kurulu tarafından yapılacak ilk Genel Kurula kadar görev yapmak üzere TTK hükümleri çerçevesinde yeni üye seçilir. Buna iliÅŸkin Yönetim Kurulu kararı alındığı tarihten itibaren 5 iÅŸ günü içerisinde Yönetim Kurulu üyeliÄŸine seçilen kiÅŸinin bu maddede ve 8 inci maddede sayılan ÅŸartları taşıdığına dair belgeler ile birlikte Kurula bildirilir.
 
Yönetim kurulunun sermaye piyasası mevzuatı uyarınca görev ve yetkileri
MADDE 14 –

(1) Yönetim Kurulu TTK’da ve diÄŸer mevzuatta belirlenen görev ve yetkilerinin yanı sıra sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde;

a) MKK tarafından hazırlanması gereken düzenlemeleri karara baÄŸlamak,
b) Üyelik baÅŸvurularının kabulü ile üyeliÄŸin geçici durdurulması ve iptaline iliÅŸkin kriterleri belirlemek,
c) Üyelik baÅŸvurularını karara baÄŸlamak ve gerektiÄŸinde üyelerinin üyeliÄŸinin geçici durdurulmasına veya iptaline karar vermek,
ç) Ä°ÅŸlemlerin ilgili mevzuata ve kurallara uygun olarak düzenli bir ÅŸekilde yürütülmesini saÄŸlamak,
d) Bu Yönetmelik çerçevesinde gözetim fonksiyonu ile ilgili yerine getirilmesi gereken esasları belirlemek,
e) MKK teÅŸkilatı ve hizmet birimlerinin çalışma ve faaliyet sonuçlarını deÄŸerlendirmek; gözetim, denetim, inceleme, araÅŸtırma ve soruÅŸturma raporlarını karara baÄŸlamak, sonuçlardan ve önerilerden gerekli gördüklerinin uygulanmasını saÄŸlamak,
f) MKK’nın görev ve yetki alanına giren hususlarda yerli ve yabancı kuruluÅŸlar ve uluslararası kuruluÅŸlarla iÅŸbirliÄŸi yapmak,
g) Yönetim Kurulu kararlarının ilgililere tebliÄŸini saÄŸlamak, bu kararların gereÄŸinin yerine getirilmesini temin etmek ve uygulanmasını izlemek,
ÄŸ) MKK’nın yıllık faaliyet raporunu ve finansal tablolarını hazırlamak,
h) MKK’nın bütçesini ve personel kadrosunu karara baÄŸlamak,
ı) Ä°lgili mevzuat uyarınca kendi faaliyetlerine iliÅŸkin olarak kamuya açıklanması gereken bilgilerin düzenli olarak internet sitesinde yayınlanmasını saÄŸlamak,
i) Gelir kalemlerinin miktar ve oranları ile bunların tahsil zaman ve şekillerini tespit etmek,
j) MKK adına imzaya yetkili olanları ve yetki sınırlarını belirlemek,
k) Teşkilatlanma ve personel politikasına ilişkin genel esasları belirlemek,
l) Bu Yönetmelikle ve mevzuatla kendisine verilen sair görevleri yerine getirmek,

ile görevli ve yetkilidir.
(2) (DeÄŸiÅŸik:RG-6/3/2019-30706) Yönetim Kurulu; TTK uyarınca münhasıran kendisine bırakılmış görev ve yetkiler haricinde birinci fıkranın (c), (ç), (g) ve (ı) bentlerinde yer alan görev ve yetkilerini, yazılı ve sınırları açıkça belirlenmiÅŸ olmak ÅŸartıyla Genel Müdüre devredebilir.


Toplantı ve karar nisabı
MADDE 15 –

(1) Yönetim Kurulu, TTK hükümleri çerçevesinde toplanarak karar alır. Sermaye piyasası mevzuatı kapsamındaki iÅŸleriyle ilgili olarak Genel Müdür gerektiÄŸinde Yönetim Kurulu BaÅŸkanından toplantı yapılmasını isteyebilir.
(2) Kurul, MKK esas sözleÅŸmesinde ağırlaÅŸtırılmış toplantı ve karar nisapları öngörülmesini isteyebilir.
 
Genel müdür ve yardımcıları
MADDE 16 –

(1) Yönetim Kurulu, Yönetim Kurulu üyeleri tarafından gösterilen adaylar arasından bir Genel Müdür seçer ve Yönetim Kurulu üyeliÄŸi Genel Kurulun onayına arz edilir. Genel Müdür, Yönetim Kurulu tarafından görevden alınabilir.
(2) Genel Müdür, ilgili mevzuat ve Yönetim Kurulu kararları doÄŸrultusunda kendisine bırakılmış ve devredilmiÅŸ yönetim ve temsile iliÅŸkin iÅŸleri yürütür.
(3) Genel Müdür ve genel müdür yardımcılarının yükseköÄŸrenim sonrası malî piyasalar, ekonomi, maliye, iÅŸletme, sermaye piyasaları, bankacılık veya finans alanında en az on yıl deneyim sahibi olması gerekir. Bilgi iÅŸlem birimlerinden sorumlu genel müdür yardımcısı için ise bu on yıllık deneyimin bilgi iÅŸlem alanında olması aranır.
(4) Genel Müdürün münhasıran bu görev için atanmış olması gerekir.
(5) Genel Müdür ve genel müdür yardımcıları, MKK’nın yönetim, denetim veya sermaye iliÅŸkisinde bulunduÄŸu kuruluÅŸlar, bu kuruluÅŸların doÄŸrudan ya da dolaylı olarak yönetim, sermaye veya denetim kontrolüne sahip olduÄŸu kuruluÅŸlar ile borsalar ve teÅŸkilatlanmış piyasalar, merkezi takas kuruluÅŸları ve Kurulca uygun görülecek diÄŸer finansal kuruluÅŸlarda, icrai nitelikte olmaması ve MKK’daki görevin ifasında zaafiyete düÅŸülmemesi kaydıyla yönetim kurulu baÅŸkanlığı ve üyeliÄŸi gibi görevler alabilir.
(6) Genel Müdür ve genel müdür yardımcılığına yapılacak atamalar ile bu kiÅŸilerin görevden alınmalarına iliÅŸkin Yönetim Kurulu kararları Kurul onayına tabiidir. Atamaya ve görevden almaya iliÅŸkin Yönetim Kurulu kararları en geç izleyen iÅŸ günü Kurula sunulur. Atamaya iliÅŸkin Yönetim Kurulu kararları ile birlikte, Genel Müdür ve genel müdür yardımcılığına atanacakların üçüncü fıkrada ve 8 inci maddede aranan ÅŸartları taşıdıklarını gösteren belgeler de Kurula gönderilir.
 
MKK teşkilatı ve personeli
MADDE 17 –

(1) Bu Yönetmelik ve ilgili mevzuatla MKK’ya verilmiÅŸ görevlerin yerine getirilmesi ve yetkilerin kullanılmasına iliÅŸkin olarak MKK’nın teÅŸkilatı, hizmet birimleri, organizasyonu, görev tanımları, yetki ve sorumlulukları ile bunların devri ve görevlilerin çalışma usul ve esasları Genel Müdürün teklifi üzerine Yönetim Kurulunca yürürlüÄŸe konulacak teÅŸkilat yönergesiyle belirlenir.
(2) MKK’ca belirlenecek ve MKK’nın temel faaliyetlerinin yerine getirilmesi için görevlendirilen ihtisas personelinin yükseköÄŸrenim kurumlarından mezun olmaları gerekir.
(3) Personelin iÅŸe alınmaları, iÅŸten çıkarılmaları, nitelikleri, ilerleme ve yükselmeleri, performans ölçütleri, ödev, sorumluluk ve yükümlülükleri, uymaları gereken yasaklar ve disiplin konuları Genel Müdürün teklifi üzerine Yönetim Kurulunca yürürlüÄŸe konulacak personel yönergesi ile belirlenir.
 
Sır saklama yükümlülüÄŸü
MADDE 18 –

(1) MKK yöneticileri ve tüm personeli sıfat ve görevleri dolayısıyla öÄŸrendikleri; MKK’ya ve MKK’yla iliÅŸkisi olan ortaklık, kurum ve diÄŸer her türlü gerçek ve tüzel kiÅŸilere ait sırların gizliliÄŸine uymak ve sırları kanunla görevli ve yetkili kılınmış kiÅŸi ve mercilerden baÅŸkasına herhangi bir suretle açıklamamak, kendilerinin veya üçüncü kiÅŸilerin yarar veya zararına kullanmamakla yükümlüdürler. Bu yükümlülük, ilgililerin MKK’daki görevlerinden ayrılmalarından sonra da devam eder.
(2) 34 üncü maddenin dördüncü fıkrası kapsamında yapılan iÅŸlem ve eylemler Kanun ve diÄŸer kanunlarda yer alan sır saklama yükümlülüÄŸüne ve gizlilik kurallarına aykırılık oluÅŸturmaz.
 
Yasaklar
MADDE 19 – (DeÄŸiÅŸik:RG-6/10/2021-31620)

(1) MKK’nın yöneticileri ve personeli ile bunların eÅŸleri ve velayeti altındaki çocukları, ikinci fıkrada sayılan sermaye piyasası araçları saklı kalmak üzere, Kanun uyarınca kurulan borsa bünyesindeki piyasa, pazar, platform ve sistemler ile bu borsanın piyasa iÅŸleticisi olduÄŸu baÅŸka borsaların piyasalarında iÅŸlem gören sermaye piyasası araçlarında doÄŸrudan veya dolaylı olarak alım satım iÅŸlemleri gerçekleÅŸtiremezler ve bu sermaye piyasası araçlarını ellerinde bulunduramazlar.

(2) MKK’nın yöneticileri ve personeli ile bunların eÅŸleri ve velayeti altındaki çocukları, TCMB, Hazine ve Maliye Bakanlığı ve 28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun çerçevesinde kurulan varlık kiralama ÅŸirketleri tarafından ihraç edilen araçlarda ve Kanun uyarınca kurulan borsa bünyesindeki piyasa, pazar, platform ve sistemler ile bu borsanın piyasa iÅŸleticisi olduÄŸu baÅŸka borsaların piyasalarında iÅŸlem görmeyen sermaye piyasası araçlarında iÅŸlem gerçekleÅŸtirebilirler.

(3) MKK’nın yöneticileri ve personeli ile bunların eÅŸleri ve velayeti altındaki çocukları, bireysel emeklilik fonlarında iÅŸlem gerçekleÅŸtirebilirler. Yatırım fonu katılma paylarından yalnızca borçlanma araçları ÅŸemsiye fonlarına baÄŸlı fonlar, kıymetli madenler ÅŸemsiye fonlarına baÄŸlı fonlar ve para piyasası ÅŸemsiye fonlarına baÄŸlı fonlar ile katılım ÅŸemsiye fonlarına baÄŸlı fonlardan katılım döviz fonu, kira sertifikası katılım fonu, kısa vadeli kira sertifikası katılım fonu ve altın katılım fonu katılma paylarında iÅŸlem yapılabilir.

(4) MKK’nın yöneticileri ve personeli ile bunların eÅŸleri ve velayeti altındaki çocuklarının miras, mirasın paylaşımı, eÅŸler arasındaki mal rejimi hükümleri, mahkeme kararı veya cebrî icra yoluyla elde ettikleri sermaye piyasası araçlarından bu madde kapsamında alım satımına izin verilenler dışındakileri, söz konusu sermaye piyasası araçlarının hesaplarına geçmesini müteakip 30 gün içinde eÅŸleri ve velayeti altındaki çocukları dışındakilere satılmak, pozisyon kapatılmak veya devredilmek suretiyle elden çıkarmaları zorunludur.

(5) MKK’da yeni göreve baÅŸlayan Yönetim Kurulu üyeleri ve personel ile bunların eÅŸleri ve velayetleri altındaki çocuklarının sahip oldukları, bu maddede alım satımına izin verilenler dışındaki sermaye piyasası araçlarının ilgililer tarafından göreve baÅŸladıkları tarihten itibaren 30 gün içinde satılmak, pozisyon kapatılmak veya devredilmek suretiyle elden çıkarılması zorunludur.

(6) Bu maddede düzenlenen hususlar, MKK yöneticileri ve personeli ile bunların eÅŸleri ve velayeti altındaki çocuklarının vekâleten yönetilen hesapları ile bunlar tarafından vekâleten yönetilen ya da bu sonucu doÄŸuracak ÅŸekilde iÅŸlem gerçekleÅŸtirilen hesaplar için de geçerlidir.

(7) MKK yöneticileri ve personeli ile bunların eÅŸleri ve velayeti altındaki çocuklarının bu madde hükümlerine uyumunun izlenmesi ve saÄŸlanması amacıyla MKK tarafından organizasyon yapısına uygun bir birim görevlendirilir.

(8) Bu madde hükmüne aykırı hareket eden yönetim kurulu üyelerinin tespiti halinde borsa genel kurulu en geç otuz gün içerisinde ilgili yönetim kurulu üyesinin görevden alınması gündemiyle Kurulca olaÄŸanüstü toplantıya çaÄŸrılır. MKK’nın diÄŸer yönetici ve personeli ise bu madde hükmüne aykırılığı tespit edildiÄŸi tarihten itibaren görevlerinden istifa etmiÅŸ sayılır.


 
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
MKK Üyelerine Ä°liÅŸkin Esaslar
 
MKK üyeleri
MADDE 20 –

(1) Ä°hraçcılar, Kanun uyarınca faaliyet gösteren yatırım kuruluÅŸları, merkezi takas kuruluÅŸları ile MKK tarafından önerilen ve Kurulca kabul edilen diÄŸer kuruluÅŸlar MKK’ya üye olabilir. MKK; üyeliÄŸe kabulü, bir borsanın veya teÅŸkilatlanmış diÄŸer piyasaların üyeliÄŸi ÅŸartına baÄŸlayabilir.
(2) Yabancı merkezi saklama kuruluÅŸlarının MKK’ya üyeliÄŸi, üyelik ÅŸartları, yükümlülükleri, üyeliklerinin geçici durdurulması veya iptali ile üyelikten ayrılmalarına iliÅŸkin usul ve esaslar MKK tarafından belirlenir. Yabancı merkezi saklama kuruluÅŸlarının MKK nezdinde hesap açtırmalarına ve bu hesapların tutulmasına ve iÅŸleyiÅŸine iliÅŸkin usul ve esaslar ise Kanunun 13 üncü maddesi uyarınca Kurulca çıkarılacak kayden izlemeye iliÅŸkin düzenlemede belirlenir.
(3) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına, talebi üzerine özel üyelik statüsü verilir. YönetmeliÄŸin üyelerin yükümlülüklerine, disiplin cezalarına, üyeliÄŸin geçici durdurulması veya iptaline, gözetim ve denetime iliÅŸkin hükümleri Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası hakkında uygulanmaz.
(4) Ä°hraççının yatırım fonu olması durumunda, bu Yönetmelikte ihraççı üyeler için öngörülen hükümler, yatırım fonu kurucularına ve yabancı yatırım fonları için fon temsilcilerine uygulanır.
 
Üyelik ÅŸartları
MADDE 21 –

(1) 20 nci maddede sayılan üye gruplarına dahil kuruluÅŸların üyeliÄŸe kabulü için;

a) Kayıtların tutulmasını, izlenmesini ve diÄŸer kuruluÅŸlarla bilgi alışveriÅŸini kolaylaÅŸtıracak ve MKK tarafından asgari nitelikleri belirlenmiÅŸ teknik donanım ve güvenlik sistemine sahip olmaları,
b) Kayıtların yanlış tutulmasından doÄŸacak zararların tazmini için, MKK Yönetim Kurulu tarafından gerekli görüldüÄŸü hallerde sorumluluk sigortası yaptırmaları,
c) (DeÄŸiÅŸik:RG-6/3/2019-30706) Merkezi Kaydi Sistem iÅŸlemlerinin yapılmasını ve izlenmesini yürütecek yeterli sayıda ve nitelikte personeli istihdam etmiÅŸ veya iÅŸlemlerini diÄŸer bir MKK üyesi aracılığı ile dolaylı ve sürekli bir ÅŸekilde yürüteceÄŸini yazılı olarak bildirmiÅŸ olmaları,
ç) ÜyeliÄŸe giriÅŸ aidatını yatırmaları,
d) MKK Yönetim Kurulu tarafından belirlenen diÄŸer ÅŸartları taşımaları,

gereklidir.
(2) Üyelik için baÅŸvuracak kuruluÅŸlardan;

a) Yatırım kuruluÅŸlarının, Kanunda yer alan yatırım hizmetleri ve faaliyetleri çerçevesinde saklama hizmeti vermek üzere yetkilendirilmiÅŸ olması,
b) Ä°hraçcıların, sermaye piyasası aracı ihraç etmiÅŸ veya ihraç etmek üzere Kurula baÅŸvuruda bulunmuÅŸ olmaları,
zorunludur.


ÜyeliÄŸe kabul
MADDE 22 –

(1) 21 inci maddede yer alan ÅŸartları taşıyan kuruluÅŸlar, üye olmak için MKK’ya baÅŸvururlar. Gerekli ÅŸartların taşındığının MKK tarafından tespit edilmesi halinde bu kuruluÅŸlar üyeliÄŸe kabul edilir.

(2) (Ek:RG-6/3/2019-30706) MKK üyeliÄŸi, üyeliÄŸe kabul edilen kuruluÅŸların Merkezi Kaydi Sisteme tanımlanmasını, eriÅŸimini ve sistemin kullanımını içerir.
 
Üyelikten ayrılma
MADDE 23 – (DeÄŸiÅŸik:RG-6/3/2019-30706)

(1) Üyelikten ayrılmak isteyen kuruluÅŸun, durumu yazılı olarak MKK’ya bildirmesi gerekir. Bu kuruluÅŸların üyeliÄŸi, 24 üncü maddenin dördüncü fıkrasındaki ÅŸartların da gerçekleÅŸmesi halinde MKK Yönetim Kurulu kararı ile sona erer.
 
ÜyeliÄŸin geçici durdurulması veya iptali
MADDE 24 – (DeÄŸiÅŸik:RG-6/3/2019-30706)

(1) Yatırım kuruluÅŸlarının MKK üyelikleri;

a) Yatırım kuruluşunun faaliyetinin Kurul tarafından veya kendi isteği ile durdurulması,

b) Kanunun 96 ncı ve 97 nci maddeleri çerçevesinde Kurulca gerekli görülmesi,

c) Mensup olduÄŸu grup itibarıyla aranan üyelik koÅŸullarını yitirmesi durumunda MKK tarafından belirlenen süre içinde aykırılığın giderilmemesi,

ç) MKK tarafından Kanunun 81 inci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca yapılan incelemede MKK iÅŸ ve iÅŸlemlerine süreklilik arz eden aykırılık tespit edilmesi,

hallerinde geçici durdurularak MKK nezdindeki kayıtlar üzerinde iÅŸlem yapmaları engellenir. Bu fıkranın (c) ve (ç) bentleri yatırım kuruluÅŸları dışındaki üyeler için de uygulanır.

(2) MKK üyeliÄŸi geçici durdurulan yatırım kuruluÅŸlarının kayıtları üzerinde iÅŸlem yapma yetkisi geçici olarak MKK tarafından veya MKK’nın belirleyerek Kurulun uygun gördüÄŸü yatırım kuruluÅŸunca kullanılır.

(3) MKK üyeliÄŸi aÅŸağıda belirtilen hallerde iptal edilir:

a) Ä°hraç edilen veya ihraç edilmek üzere Kurula baÅŸvuruda bulunulan sermaye piyasası araçlarının kayden izlenmesinin Kurul kararı ile sona ermesi halinde.

b) Yatırım kuruluşunun saklama izninin iptali halinde.

c) Üyenin tüzel kiÅŸiliÄŸinin sona ermesi halinde.

ç) Yatırım fonu kurucularının kurucusu olduÄŸu yatırım fonlarının tamamının tasfiyesinin gerçekleÅŸmesi halinde.

(4) Üyelik iptallerinde, ihraççılar için kayden izlenen sermaye piyasası aracı, yatırım kuruluÅŸları için ise bakiyeli hesap bulunmaması ÅŸartı aranır.

(5) Pay senedi dışındaki sermaye piyasası araçlarının kayden izlenmesinin sonlanması sonrasında üyelik iptali için üyenin yazılı talebi aranır.

(6) Üyelik ile ilgili deÄŸiÅŸiklikler konusunda MKK Yönetim Kurulu kararları hakkında Kurula bilgi verilir.

(7) Saklama izni iptal olan ve Merkezi Kaydi Sisteme eriÅŸim yetkisi Kurul tarafından kısıtlanan yatırım kuruluÅŸlarının nezdindeki hesaplarda bakiye bulunması durumunda üyenin kayıtları üzerinde iÅŸlem yapma yetkisi, MKK tarafından veya MKK’nın belirleyerek Kurulun uygun gördüÄŸü yatırım kuruluÅŸunca kullanılır. Aracı kurumların faaliyette bulunma yetkisinden tamamen feragat etmeleri halinde 17/12/2013 tarihli ve 28854 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yatırım KuruluÅŸlarının KuruluÅŸ ve Faaliyet Esasları Hakkında TebliÄŸ (III-39.1)’in 59 ve 60 ıncı madde hükümleri uygulanır. Hakkında tazmin veya tedrici tasfiye kararı verilen yatırım kuruluÅŸlarının kayıtları üzerinde iÅŸlem yapma yetkisi devre iliÅŸkin baÅŸka bir iÅŸleme gerek kalmaksızın Yatırımcı Tazmin Merkezine devredilir. Ä°ÅŸlem yetkisinin MKK tarafından belirlenen bir üyeye devri halinde MKK’ca, devralınan hesaplara 3 ay boyunca ücret tahakkuk ettirilmez.

(8) Sermaye piyasası araçlarının MKK nezdinde kayden izlenmesinin sonlandırılması için Kurulun uygun görüÅŸü alınır. Kurulca aksine karar verilmedikçe, Kanun kapsamından çıkarılan ihraççıların ilgili sermaye piyasası aracının kayden izlenmesi MKK tarafından sonlandırılır. Sermaye piyasası araçlarının MKK nezdinde kaydenizlenmesinin sonlandırılmasına karar verilen ihraççıya son durum itibarıyla hak sahibi yatırımcıları gösterir liste gönderilir ve MKK tarafından ilgili ihraççının sermaye piyasası aracının kayden izlenmesinin sonlandırıldığı KAP’tailan edilir. MKK tarafından müflis üyeler için liste gönderimi ve bildirim ilgili iflas idaresine yapılır.

 
Üyelerin sorumluluÄŸu, faaliyet esasları ve üyelere uygulanacak tedbirler
MADDE 25 –

(1) MKK üyeleri; MKK nezdindeki iÅŸlemlerin tümünden ve bu kapsamda çalışanlarının görevleri çerçevesinde yaptıkları iÅŸlerden sorumludur. MKK üyeleri ile müÅŸterileri arasında yapılacak sözleÅŸmelere konulacak hükümlerle üyelerin sorumlulukları kaldırılamaz ve sınırlandırılamaz.
(2) MKK üyelerinin ilgili mevzuatta yer alan ilke ve kurallar ile aÅŸağıda sayılan hususlara uymaları gerekir:

a) MKK tarafından belirlenen ilke ve kurallara uygun hareket etmek.
b) MüÅŸterilerine ve diÄŸer üyelere karşı iyi niyet ve dürüstlük ilkelerine uygun davranmak.
c) MüÅŸterilerine ve diÄŸer üyelere karşı doÄŸabilecek mali ve hukuki sorumluluÄŸu teminat altına almak üzere MKK tarafından öngörülebilecek genel ve özel mahiyetteki sigortaları yaptırmak ve bu nitelikteki diÄŸer tedbirleri almak.
ç) Ortaklık, yönetim yapısı ve mali durumu ile ilgili olarak önemli her türlü deÄŸiÅŸikliÄŸi, gerçekleÅŸtiÄŸi tarihte derhal MKK’ya bildirmek.
d) Yasal olarak tutmakla yükümlü oldukları defter ve kayıtlara ek olarak, MKK tarafından kararlaÅŸtırılan diÄŸer kayıtları tutmak, bilgi ve belgeleri usulüne göre düzenlemek ve bunları periyodik olarak veya MKK’nın istediÄŸi zamanlarda MKK’ya iletmek ve MKK tarafından belirlenen süre boyunca saklamak.

(3) Bu maddede sayılan hususlara uymayan ve yükümlülüklerini tam olarak yerine getirmediÄŸi veya hesaplarında sermaye piyasası aracı eksiklikleri olduÄŸu tespit edilen üyeler hakkında, 33 üncü maddede belirtilen disiplin yönergesindeki hükümler uygulanır.
 
Merkezi takas kuruluÅŸuna bildirim
MADDE 26 –

(1) Üyelik statüsü ile ilgili her türlü deÄŸiÅŸiklik, MKK tarafından derhal merkezi takas kuruluÅŸuna bildirilir.
 
BEŞİNCÄ° BÖLÜM
Mali Hükümler
 
Bütçe ve personel kadroları
MADDE 27 –

(1) MKK, bütçesini ve personel kadrolarını Yönetim Kurulu aracılığıyla kendi belirler.
 
Gelirler, ücret ve komisyonlar
MADDE 28 –

(1) MKK’nın verdiÄŸi temel hizmetler kapsamında olan ve bu hizmetlerin tek sunucusu olmaktan kaynaklanan statüsüne dayalı olarak uyguladığı ücret ve komisyonlar ile bunların tahsil zaman ve ÅŸekilleri Yönetim Kurulu tarafından belirlenerek Kurul onayına sunulur. Kurulun onayına sunulan ücret ve komisyonlara iliÅŸkin MKK Yönetim Kurulu kararı, Kurul tarafından otuz gün içerisinde olumsuz görüÅŸ bildirilmediÄŸi takdirde yürürlüÄŸe girer. MKK tarafından baÅŸvuruda sunulan bilgi ve belgelerin eksik olması veya ek bilgi, belge ve çalışmaya ihtiyaç duyulması hâlinde, MKK bilgilendirilerek eksikliklerin Kurulca belirlenecek süre içerisinde giderilmesi istenir. Bu takdirde, otuz günlük süre söz konusu eksik veya ek bilgi, belge ve çalışmaların Kurula sunulduÄŸu tarihten itibaren iÅŸlemeye baÅŸlar.
(2) MKK’nın faydalanılması zorunlu olmayan temel hizmetleri ile ilgili ücretler ise, Yönetim Kurulunca belirlenir ve Kurulun bilgisine sunulur. MKK tarafından verilen eÄŸitim hizmetleri üyelere zorunlu tutulsa da bu fıkra kapsamında deÄŸerlendirilir.
(3) MKK’nın sermaye piyasası mevzuatı dışında kalan bir mevzuattan kaynaklanan veya herhangi bir mevzuattan kaynaklanmayan faaliyetleri sebebiyle elde ettiÄŸi gelirler birinci ve ikinci fıkra kapsamında deÄŸerlendirilmez.
 
ALTINCI BÖLÜM
DiÄŸer Hükümler
 
Sorumluluk
MADDE 29 –

(1) MKK ve üyeleri, kayıtların yanlış tutulmasından dolayı hak sahiplerinin uÄŸrayacağı zararlardan kusurları oranında sorumludur. MKK ile üyeleri arasında yapılacak sözleÅŸmelere konulacak hükümlerle bu sorumluluk hafifletilemez veya ortadan kaldırılamaz.
(2) MKK Yönetim Kurulu tarafından, kayıtların yanlış tutulmasından dolayı doÄŸacak zararların tazmini için, üyelerin sorumluluk sigortası yaptırmalarına karar verilebilir. Hazine MüsteÅŸarlığı adına ihraç yapan üyeler hakkında bu fıkra hükmü uygulanmaz.
 
MKK’nın bilgi ve belge isteme ve inceleme yapma yetkisi
MADDE 30 –

(1) Kurul tarafından çıkarılan düzenlemeler çerçevesinde MKK, iÅŸ ve iÅŸlemleriyle ilgili gerekli gördüÄŸü hususlarda üyelerinden bilgi ve belge istemeye ve inceleme yapmaya yetkilidir. Bilgi ve belge istenen taraflar, MKK’nın görev alanına giren hususlarda özel mevzuatlarında yer alan gizlilik ve sır saklamaya iliÅŸkin hükümlere dayanarak bilgi vermekten imtina edemezler. Kurulca incelenmesi gereken hususların tespiti halinde bu durum Kurula bildirilir.
(2) Kurul tarafından belirlenen ilkelere, genel ve özel nitelikli kararlara aykırı davranılması, Kanun ve bu Yönetmelik hükümlerine aykırılık sayılır.
 
MKK’nın denetimi
MADDE 31 –

(1) Kurul, MKK’nın gözetim ve denetim merciidir. MKK’nın denetimle görevli personele uygun bir çalışma ortamı saÄŸlaması gerekir. Kurul, MKK’nın her türlü faaliyetine iliÅŸkin gerekli gördüÄŸü hususların yerine getirilmesini, her türlü bilgi ve belgenin yazılı ya da elektronik ortamda, talebi üzerine veya düzenli olarak gönderilmesini MKK ile üyelerinden istemeye yetkilidir.
(2) MKK’nın bilgi sistemleri denetimine ve bu denetimi yapacak kuruluÅŸlara iliÅŸkin usûl ve esaslar Kurulca belirlenir. MKK’nın bilgi sistemleri denetiminin nitelikleri Kurulca belirlenecek bağımsız denetim kuruluÅŸlarına, yılda en az bir defa veya daha kısa zaman dilimleri içerisinde yaptırılması zorunlu tutulabilir. Bağımsız denetim neticesinde hazırlanan rapor eÅŸzamanlı olarak MKK'ya ve Kurula gönderilir.
(3) MKK’nın malî denetimi Kurulca ilân edilen listede yer alan bağımsız denetim kuruluÅŸlarınca yapılır. Bağımsız denetim neticesinde hazırlanan rapor eÅŸzamanlı olarak MKK’ya ve Kurula gönderilir. Kurul gerek gördüÄŸünde belirlediÄŸi hususlarla ilgili bağımsız denetim yapılmasını talep edebilir.
 
Finansal raporlama
MADDE 32 –

(1) MKK’nın, finansal tablo ve raporlarını ÅŸekil ve içerik bakımından Türkiye Muhasebe Standartları çerçevesinde Kurulca belirlenen düzenlemelere uygun olarak MKK faaliyetlerinin özellikleri gözetilerek zamanında, tam ve doÄŸru bir ÅŸekilde hazırlaması gerekir.
(2) Kurul, MKK’nın finansal tablo ve raporlarının kamuya açıklanmasını zorunlu tutabilir.
 
Disiplin cezaları
MADDE 33 –

(1) Düzeni ve dürüstlüÄŸü bozan, iÅŸlere hile karıştıran, iÅŸlerin açık, düzenli ve dürüst yürütülmesine, ilgili mevzuata ve kararlara aykırı hareket eden üyeler hakkında uygulanacak disiplin cezaları ile disiplin cezalarının uygulanmasını gerektiren fiiller ve ceza uygulama esasları MKK Yönetim Kurulunca hazırlanıp Kurulca onaylanacak bir yönergeyle düzenlenir.
 
Gözetim sistemi ve iÅŸbirliÄŸi
MADDE 34 –

(1) MKK, tüm iÅŸ ve iÅŸlemlerinin ilgili mevzuata uygun olarak düzenli, verimli ve etkin bir ÅŸekilde yürütülmesi amacıyla iç denetim ve gözetim sistemini kurar.
(2) Kanunda düzenlenen suçlar ile piyasa bozucu eylemlerin önlenmesi, gözetimi veya denetimi ile Kanuna dayanılarak yapılan düzenlemelerin etkin bir ÅŸekilde uygulanması amacıyla Kurulca belirlenen usûl ve esaslar çerçevesinde MKK, borsalar ve diÄŸer iliÅŸkili kurumlarla gerekli her türlü teknik destek alıp verme, yardım ve bilgi paylaşımında bulunmakla yükümlüdür. MKK yurtdışında yerleÅŸik borsa ve sermaye piyasası kurumları ile diÄŸer iliÅŸkili kurumlar ve kuruluÅŸlarla karşılıklılık ilkesi çerçevesinde iÅŸbirliÄŸinde bulunma yetkisine sahiptir. Bu kapsamda yapılan iÅŸlem ve eylemler, Kanun ve diÄŸer kanunlarda yer alan sır saklama yükümlülüÄŸüne ve gizlilik kurallarına aykırılık oluÅŸturmaz.
(3) MKK, Kanunun 101 inci maddesi kapsamında yapılan gözetim ve denetim faaliyetleri çerçevesince Kurul tarafından talep edilen gerekli tedbirleri ivedilikle almakla yükümlüdür.
(4) MKK, üyelerinin MKK nezdinde gerçekleÅŸen iÅŸlemleriyle ilgili olarak kendi aralarında veya müÅŸterileriyle aralarında çıkan uyuÅŸmazlıklarının çözümlenmesinde ilgili borsalara destek verir.
 
Kurumsal yönetim ilkeleri
MADDE 35 –

(1) Kurumsal yönetim ilkelerine iliÅŸkin olarak Kanunun 17 nci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları, MKK’ya kıyasen uygulanır.
 
Hak sahiplerinin ihraççılar tarafından bilgilendirilmesi
MADDE 36 –

(1) MKK’nın belirleyeceÄŸi usul ve esaslar çerçevesinde, hak sahiplerine ihraççılar tarafından ihraççının kendisi veya ihraç ettiÄŸi sermaye piyasası araçlarına iliÅŸkin olarak bilgi verilebilir.
 
MKK’ya iliÅŸkin geçiÅŸ hükmü
GEÇÄ°CÄ° MADDE 1 –

(1) MKK’nın bağımsız denetimine iliÅŸkin olarak Kanunun 138 inci maddesinin on birinci fıkrası hükümleri saklıdır. Bağımsız denetim neticesinde hazırlanan rapor eÅŸzamanlı olarak MKK'ya ve Kurula gönderilir.
(2) MKK’nın mevcut Yönetim Kurulu üyeleri herhangi bir bilgi ve belge istenmeden görev süreleri sonuna kadar görevlerine devam ederler.
 
Üyelere iliÅŸkin geçiÅŸ hükmü
GEÇÄ°CÄ° MADDE 2 –

(1) Yatırım kuruluÅŸları hariç olmak üzere, bu YönetmeliÄŸin yayımlanma tarihi itibarıyla MKK üyesi olan kurum ve kuruluÅŸlar baÅŸvuru koÅŸulu aranmaksızın MKK üyesi olmaya devam ederler.
(2) Kurulun 11/7/2013 tarihli ve 28704 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yatırım Hizmetleri ve Faaliyetleri ile Yan Hizmetlere Ä°liÅŸkin Esaslar Hakkında TebliÄŸi (III-37.1) uyarınca, 1/7/2015 tarihine kadar saklama yetkisi almak üzere Kurula baÅŸvurmak koÅŸuluyla MKK üyesi yatırım kuruluÅŸlarının üyelikleri baÅŸvuruları sonuçlanıncaya kadar devam eder.
(3) Ä°kinci fıkra uyarınca baÅŸvuruda bulunmayan veya baÅŸvuruları olumsuz sonuçlanan yatırım kuruluÅŸlarının hesapları 24 üncü madde uyarınca tasfiye edilir.
(4) (DeÄŸiÅŸik:RG-6/3/2019-30706) Bu YönetmeliÄŸin yayımlanma tarihi itibarıyla üyeliÄŸi iptal edilmiÅŸ ihraççı üyeler hakkında 24 üncü maddenin sekizinci fıkrası hükmü uygulanır.
 
Düzenlemelere iliÅŸkin geçiÅŸ hükmü
GEÇÄ°CÄ° MADDE 3 –

(1) Bu Yönetmelik uyarınca MKK tarafından yapılması gereken düzenlemeler bu YönetmeliÄŸin yayımlanmasından itibaren 1 yıl içinde yapılır. Söz konusu düzenlemeler yürürlüÄŸe girinceye kadar, mevcut düzenlemelerin bu YönetmeliÄŸe aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.
 
Yürürlük
MADDE 37 –

(1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüÄŸe girer.


Yürütme
MADDE 38 –

(1) Bu Yönetmelik hükümlerini Sermaye Piyasası Kurulu yürütür.
 

bottom of page