Genel müdür ve genel müdür yardımcıları
MADDE 15 – (Başlığı ile Birlikte Değişik:RG-5/12/2019-30969)

(1) Genel müdür ve genel müdür yardımcıları ilgili mevzuat ve yönetim kurulu kararları doğrultusunda kendilerine bırakılmış ve devredilmiş yönetim ve temsile ilişkin işleri yürütür.
(2) Genel müdür ve genel müdür yardımcılarının yükseköğrenim sonrası malî piyasalar, ekonomi, maliye, işletme, sermaye piyasaları, bankacılık, bilişim veya finans alanında en az on yıl deneyim sahibi olması zorunludur.
(3) Genel müdür ve genel müdür yardımcılarının münhasıran bu görev için atanmış olması zorunludur.
(4) Genel müdür ve genel müdür yardımcıları, MTK’nın yönetim, denetim veya sermaye ilişkisinde bulunduğu kuruluşlar, bu kuruluşların doğrudan ya da dolaylı olarak yönetim, sermaye veya denetim kontrolüne sahip olduğu kuruluşlar ile borsalar ve teşkilatlanmış piyasalar, takas ve saklama kuruluşları ve Kurulca uygun görülecek diğer finansal kuruluşlarda, icrai nitelikte olmamak ve MTK’daki görevin ifasında zafiyete düşülmemesi kaydıyla, yönetim kurulu başkanlığı ve üyeliği gibi görevler alabilir.
(5) Genel müdür ve genel müdür yardımcılığına atanacakların ikinci fıkrada ve 7 nci maddede aranan şartları taşıdıklarını gösteren belgelerle birlikte Kurula bildirilmesi şarttır. Genel müdürün atanması, Kurul tarafından bildirimin tebellüğ edildiği tarihten itibaren 15 işgünü içinde olumsuz bir görüş bildirilmediği takdirde yapılabilir.
 
MTK teşkilatı ve personeli
MADDE 16 –

(1) Bu Yönetmelik ve ilgili mevzuatla MTK’lara verilmiş görevlerin yerine getirilmesi ve yetkilerin kullanılmasına ilişkin olarak; MTK’nın teşkilatı, hizmet birimleri, organizasyonu, görev tanımları, yetki ve sorumlulukları ile bunların devri ve görevlilerin çalışma usul ve esasları genel müdürün teklifi üzerine yönetim kurulunca yürürlüğe konulacak teşkilat yönergesiyle belirlenir.
(2) (Değişik:RG-5/12/2019-30969) MTK’nın teşkilat yönergesi asgari olarak;

a) Yönetim kurulu bünyesinde oluşturulan komitelerin oluşum, görev ve yetkilerini,
b) Genel müdürün görev ve sorumluluklarını, diğer yönetici olarak görev alacaklar ve yönetim kurulu arasındaki raporlama ilişkilerini,
c) Diğer yönetici olarak görev alacakların atanmasına ilişkin usul ve esasları,
ç) Risk yönetimi, iç denetim, iç kontrol ve uyum fonksiyonlarının, diğer faaliyetlerden ayrı yeterli işlevsel bağımsızlığı sağlayacak şekilde yapılanmasını ve özellikle risk yönetimine ilişkin raporlama sürecinin diğer süreçlerden açık olarak ayrılmasını,
d) Etkin risk yönetimini sağlayacak ve risk yönetim standartlarının düşürülmesine neden olmayacak şekilde personelin ücretlendirilmesine ilişkin esasları, MTK’nın menfaat sahiplerine karşı olan sorumluluklarının ifasını sağlayacak süreçleri,

içerir.
(3) (Mülga:RG-5/12/2019-30969)
 

İhtisas personeline ilişkin hükümler
MADDE 16/A – (Ek:RG-5/12/2019-30969)

(1) MTK ihtisas personelinin işe alınmaları, işten çıkarılmaları, nitelikleri, ilerleme ve yükselmeleri, performans ölçütleri, ücretlendirilmeleri, ödev, sorumluluk ve yükümlülükleri, uymaları gereken yasaklar ile disiplin konuları genel müdürün teklifi üzerine yönetim kurulunca yürürlüğe konulacak personel yönergesi ile belirlenir.
(2) MTK ücretlendirme politikası, etkin risk yönetimini desteklemeli ve risk yönetim standartlarının düşürülmesine neden olabilecek unsurlar içermemelidir. Risk yönetim, uyum ve iç denetim personelinin ücretlendirme kriterleri, MTK’nın iş performansından bağımsız olmalıdır. MTK ücretlendirme politikasının bu fıkrada belirtilen esaslara uygun olup olmadığı asgari yıllık olarak yönetim kurulu tarafından denetlenir ve gözden geçirilir. Kurulun söz konusu ücretlendirme politikasının bağımsız bir kuruluş tarafından denetlenmesini ve gözden geçirilmesini talep etme hakkı saklıdır.

Risk komitesi
MADDE 16/B – (Ek:RG-5/12/2019-30969)

(1) MKT olarak hizmet verecek MTK nezdinde; yönetim kuruluna risk yönetimi uygulamaları ile ilgili istişari mahiyette tavsiye ve görüş bildirmek üzere, MKT hizmeti verilen piyasalarda üyeliği bulunan MTK üyelerinin ve üye müşterilerinin de temsil edilebileceği ve her halükarda en az bir bağımsız yönetim kurulu üyesinin de içinde bulunduğu bir risk komitesi kurulur. Risk komitesinin başkanlığı MTK yönetim kurulunda görev yapan bağımsız üyelerden biri tarafından yapılır. Risk komitesi; toplantılarına katılmak üzere, gerekli gördüğü hallerde, MTK personelini veya dışardan bağımsız uzmanları oy kullanma hakkı olmaksızın davet edebilir. Kurul veya ilgili diğer kamu kurumları da oy kullanma hakkı olmaksızın söz konusu toplantılara katılmayı veya risk komitesi tarafından gerçekleştirilen faaliyetler ve alınan kararlar hakkında bilgilendirilmeyi talep edebilir. Risk komitesi oluşturulurken yukarıda sayılan temsilcilerin herhangi birinin çoğunluğa sahip olmayacağı şekilde oluşturulur.
(2) MKT olarak hizmet verecek MTK, vereceği merkezi karşı taraf hizmetine ilişkin olarak MKT yönetmeliğinde ve Kurulun kurumsal yönetime ilişkin ilkelerine uyumlu olarak hazırlanan kurumsal yönetime ilişkin diğer yönerge ve/veya prosedürlerinde; bağımsızlığına, operasyonel prosedürlerine, üyeliğe kabul kriterlerine, risk komitesi üyelerinin seçimine ilişkin mekanizmalara ve Kurulca düzenlenmesi uygun görülen diğer hususlara açık ve anlaşılır şekilde yer verir. İlgili MTK, yukarıda sayılan tüm hususları risk komitesinin hangi aralıklarla toplantı yapacağı hususu da dâhil olmak üzere kamuya duyurur.
(3) Risk komitesi, MKT olarak hizmet veren MTK’nın risk yönetimini etkileyebilecek risk modelinde, temerrüt sürecinde, takas üyelerinin kabulüne ilişkin kriterlerde, yeni sermaye piyasası araçlarının takasında veya dışardan hizmet alımı gibi önemli değişikliklerle ilgili herhangi bir düzenlemeye ilişkin Yönetim kuruluna önerilerini sunar. Risk komitesinin bu önerileri MTK’nın günlük işlerini kapsamaz. Yönetim kurulu, genel müdür ve diğer yöneticiler de MKT olarak hizmet veren MTK’nın risk yönetimini etkileyecek gelişmeler hakkında risk komitesinin bilgi ve önerilerini alır ve uygun olduğu ölçüde uygulamaya sokar.
(4) Kurul ve ilgili diğer kamu kurumlarının zamanında bilgilendirilmesine ilişkin düzenlemeler saklı kalmak üzere, risk komitesi üyeleri görevleri nedeniyle sahip oldukları bilgilere ilişkin gizlilik kurallarına riayet eder. Risk komitesi başkanı; bir üyenin iş ve işlemlerine ilişkin çıkar çatışması ortaya çıkması halinde konunun karara bağlanacağı toplantıda ilgili üyenin oy kullanmamasını teminen gerekli tedbirleri alır.
(5) MKT olarak hizmet veren MTK yönetim kurulu, risk komitesinin önerisini yerine getirmemek yönünde karar alması halinde ivedilikle Kurulu ve konu ile ilişkili diğer kamu kurum/kurumlarını gerekçeleriyle birlikte bilgilendirir.
(6) MKT olarak hizmet veren MTK’nın risk yönetiminde kullandığı araç ve yöntemler; üyelerinden, üyelerin müşterilerinden, karşılıklı çalışılan diğer merkezi takas kuruluşları veya merkezi karşı taraflardan, menkul kıymet mutabakat ve ödeme sistemlerinden, saklama kuruluşlarından, likidite sağlanan veya hesap açtırılan bankalardan, MKT olarak hizmet veren MTK’nın kendisi tarafından veya kritik öneme sahip diğer kuruluşlarca hizmet sunulan borsa ve alım-satım platformlarından kaynaklananlar da dâhil olmak üzere her türlü riski kapsamalı ve etkin yönetim ve raporlamayı sağlamalıdır. Risk yönetimine ilişkin raporlama zinciri, diğer faaliyetlere ilişkin raporlama zincirinden açık olarak ayrılmalıdır.

İç denetim, risk yönetimi, iç kontrol, uyum ve bilgi sistemleri
MADDE 16/C – (Ek:RG-5/12/2019-30969)

(1) MTK diğer fonksiyonlardan bağımsız doğrudan yönetim kuruluna raporlama yapmakla sorumlu bir iç denetim birimine sahip olmalıdır. Söz konusu iç denetim birimi; kapsamlı bir denetim planı çerçevesine MTK ve varsa MKT sistemlerinin, iç kontrol mekanizmalarının, kurumsal yönetim çerçevesinin ve risk yönetim süreçlerinin yeterliliği ve etkinliğinin incelenmesi, bu inceleme sonuçları çerçevesinde görüş ve önerilerde bulunulması ve söz konusu görüş ve önerilerinin yerine getirilip getirilmediğinin takibine ilişkin bir raporu yıllık olarak doğrudan Yönetim Kuruluna raporlamakla yükümlüdür. Denetim planının bir örneği Kurula da gönderilir.
(2) MTK, nezdinde bulunan diğer birimlerden ayrı bir risk yönetim birimine ve maruz kalınan tüm risklerin tanımlanması, yönetilmesi, ölçülmesi, izlenmesi ve kontrolünü sağlayacak yazılı politika, prosedür ve sistemlere sahip olmalıdır.
(3) MTK bilgi ve risk-kontrol sistemlerinin; üyelerinin ve gerektiği takdirde üyelerin müşterilerinin risk yönetimi politika ve prosedürlerini uygun bir şekilde yürütebilmelerini teminen zamanında ve yeterli bilgiye ulaşmalarını mümkün kılacak ve kredi ve likidite risklerinin hem MTK düzeyinde hem de üye ve gerektiği takdirde müşteri düzeyinde izlenmesine imkân sağlayacak kapasite ve gelişmişlikte olması zorunludur.
(4) MTK, yönetim kuruluna risk yönetimi politika, prosedür ve sistemlerinin yeterliliğini ve etkinliğini takip etmede yardımcı olmak üzere, gerekli iç kontrol mekanizmalarını oluşturur.
(5) MTK, diğer fonksiyonlarından bağımsız olarak faaliyet gösterecek ayrı bir uyum birimine sahip olmalıdır. Uyum birimi MTK’nın, yöneticileri veya diğer personelinin Kanun, bu Yönetmelik ve ilgili mevzuattan kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmeme risklerini tespit için kullanılacak politika ve prosedürleri oluşturmak, potansiyel çıkar çatışmalarının tanımlanıp analiz edilmesini ve buralardan kaynaklanacak hukuki risklerin sınırlanmasını sağlayacak kural ve prosedürleri geliştirmek zorundadır. MTK’nın uyum biriminden sorumlu yöneticisi, MTK’nın mevzuata uyumuna ilişkin politikaların yeterliliği ve etkinliğini izlemek, MTK nezdinde oluşturulan uyum politikalarını yürütmek, MTK’nın ve personelinin Kanun, bu Yönetmelik ve ilgili mevzuata uyumunu düzenli bir şekilde yönetim kuruluna raporlamak, uyumsuzluk halinde alınacak tedbirlere ilişkin prosedürler geliştirmek ve uyum fonksiyonunda görevli diğer personelin, takibinden sorumlu oldukları hizmet ve aktivitelerde görev almamalarını sağlamakla yükümlüdür.
(6) MTK’nın; yaptığı faaliyetler ile verdiği hizmetlerin tipine, çeşitliliğine ve karmaşıklığına uygun, güvenilir, yüksek hız ve kapasitede, stres koşullarına dayanıklı ve uluslararası kabul görmüş teknik standartlarda bilgi teknolojisi sistemlerine sahip olması zorunludur. MTK bilgi güvenliği riskinin yönetimi için bilginin korunmasına, yetkisiz bir şekilde açıklanmasının önlenmesine, doğruluk ve tamlığına ve takas ve varsa MKT hizmetlerinin kesintisiz sunulabilmesine yönelik politika ve prosedürleri de içeren uygun bir bilgi güvenliği çerçevesi geliştirmekle yükümlüdür.
(7) MTK’lara ilişkin 5/1/2018 tarihli ve 30292 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bilgi Sistemleri Yönetimi Tebliğinde yer alan hükümler saklıdır.
 

Sır saklama yükümlülüğü
MADDE 17 –

(1) MTK’ların yöneticileri ve tüm personeli sıfat ve görevleri dolayısıyla öğrendikleri; MTK’ya ve MTK’yla ilişkisi olan ortaklık, kurum ve diğer her türlü gerçek ve tüzel kişilere ait sırların gizliliğine uymak ve sırları kanunla görevli ve yetkili kılınmış kişi ve mercilerden başkasına herhangi bir suretle açıklamamak, kendilerinin veya üçüncü kişilerin yarar veya zararına kullanmamakla yükümlüdürler. (Değişik ibare:RG-5/12/2019-30969) MKK tarafından MTK’lara sağlanan hak sahibi bazında bilgiler gizli olup, MTK yöneticileri ve personeli kendilerine sağlanan bu bilgilerin gizliliğinden sorumludur. Bu yükümlülük, ilgililerin MTK’daki görevlerinden ayrılmalarından sonra da devam eder.
(2) MTK’lar, takas faaliyetleri kapsamında, yabancı MTK’lar ve uluslararası kuruluşlar ile karşılıklılık ilkesi çerçevesinde işbirliği yapabilirler. Bu kapsamda yapılan işlem ve eylemler Kanun ve diğer kanunlarda yer alan sır saklama yükümlülüğüne ve gizlilik kurallarına aykırılık oluşturmaz.
 
Yasaklar
MADDE 18 – (Değişik:RG-6/10/2021-31620)

(1) MTK’ların yöneticileri ve personeli ile bunların eşleri ve velayeti altındaki çocukları, ikinci fıkrada sayılan sermaye piyasası araçları saklı kalmak üzere, takas hizmeti verilen borsa bünyesindeki piyasa, pazar, platform ve sistemler ile bu borsanın piyasa işleticisi olduğu başka borsaların piyasalarında işlem gören sermaye piyasası araçlarında doğrudan veya dolaylı olarak alım satım işlemleri gerçekleştiremezler ve bu sermaye piyasası araçlarını ellerinde bulunduramazlar.

(2) MTK’ların yöneticileri ve personeli ile bunların eşleri ve velayeti altındaki çocukları, TCMB, Hazine ve Maliye Bakanlığı ve 28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun çerçevesinde kurulan varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen araçlarda ve takas hizmeti verilen borsa bünyesindeki piyasa, pazar, platform ve sistemler ile bu borsanın piyasa işleticisi olduğu başka borsaların piyasalarında işlem görmeyen sermaye piyasası araçlarında işlem gerçekleştirebilirler.

(3) MTK’ların yöneticileri ve personeli ile bunların eşleri ve velayeti altındaki çocukları, bireysel emeklilik fonlarında işlem gerçekleştirebilirler. Yatırım fonu katılma paylarından yalnızca borçlanma araçları şemsiye fonlarına bağlı fonlar, kıymetli madenler şemsiye fonlarına bağlı fonlar ve para piyasası şemsiye fonlarına bağlı fonlar ile katılım şemsiye fonlarına bağlı fonlardan katılım döviz fonu, kira sertifikası katılım fonu, kısa vadeli kira sertifikası katılım fonu ve altın katılım fonu katılma paylarında işlem yapılabilir.

(4) MTK’ların yöneticileri ve personeli ile bunların eşleri ve velayeti altındaki çocuklarının miras, mirasın paylaşımı, eşler arasındaki mal rejimi hükümleri, mahkeme kararı veya cebrî icra yoluyla elde ettikleri sermaye piyasası araçlarından bu madde kapsamında alım satımına izin verilenler dışındakileri, söz konusu sermaye piyasası araçlarının hesaplarına geçmesini müteakip 30 gün içinde eşleri ve velayeti altındaki çocukları dışındakilere satılmak, pozisyon kapatılmak veya devredilmek suretiyle elden çıkarmaları zorunludur.

(5) MTK’larda yeni göreve başlayan Yönetim Kurulu üyeleri ve personel ile bunların eşleri ve velayetleri altındaki çocuklarının sahip oldukları, bu maddede alım satımına izin verilenler dışındaki sermaye piyasası araçlarının ilgililer tarafından göreve başladıkları tarihten itibaren 30 gün içinde satılmak, pozisyon kapatılmak veya devredilmek suretiyle elden çıkarılması zorunludur.

(6) Bu maddede düzenlenen hususlar, MTK’ların yöneticileri ve personeli ile bunların eşleri ve velayeti altındaki çocuklarının vekâleten yönetilen hesapları ile bunlar tarafından vekâleten yönetilen ya da bu sonucu doğuracak şekilde işlem gerçekleştirilen hesaplar için de geçerlidir.

(7) MTK’ların yöneticileri ve personeli ile bunların eşleri ve velayeti altındaki çocuklarının bu madde hükümlerine uyumunun izlenmesi ve sağlanması amacıyla MTK tarafından organizasyon yapısına uygun bir birim görevlendirilir.

(8) Bu madde hükmüne aykırı hareket eden yönetim kurulu üyelerinin tespiti halinde borsa genel kurulu en geç otuz gün içerisinde ilgili yönetim kurulu üyesinin görevden alınması gündemiyle Kurulca olağanüstü toplantıya çağrılır. MTK’nın diğer yönetici ve personeli ise bu madde hükmüne aykırılığı tespit edildiği tarihten itibaren görevlerinden istifa etmiş sayılır.

 
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
MTK Üyelerine İlişkin Esaslar
 
MTK üyeleri
MADDE 19 –

(1) (Değişik ibare:RG-5/12/2019-30969) TCMB, Kanun uyarınca faaliyet gösteren yatırım kuruluşları ile MTK’lar tarafından önerilen ve Kurulca kabul edilen diğer kişiler MTK’lara üye olabilir. MTK’lar, üyeliğe kabulü, bir borsanın veya teşkilatlanmış diğer piyasaların üyeliği şartına bağlayabilir.
(2) Üyelik ilişkisi sözleşme ile kurulur. Bu sözleşmeye ilişkin hususlar, üyeliğe başvuru, üyeliğe kabul, üyelik türleri ve bu üyelerin yerine getirebilecekleri faaliyetler, üyelerin temsili, üyelerin yükümlülükleri ile bunlara verilecek disiplin cezaları, bunların durumlarında meydana gelen değişikliklerin bildirilme esasları, üyelikten ayrılma, çıkarılma ve sair konularla ilgili usul ve esaslar MTK’ların yönetim kurullarınca hazırlanarak Kurulun onayı ile çıkarılacak MTK yönetmeliğinde gösterilir.

(3) (Ek:RG-5/12/2019-30969) MTK; hem MTK hem de MKT hizmet ve faaliyetlerini ve takas üyeliğine kabule ilişkin kriterleri herhangi bir ücret almaksızın kamuyla paylaşır.
 
Üyelik teminatı
MADDE 20 –

(1) MTK’lar üyelerinden, takas süreci ve işlemleri dolayısıyla MTK’ya verebilecekleri zararların karşılanması amacıyla üyelik teminatı talep edebilirler. Üyelik teminatına ilişkin esaslar MTK Yönetmeliği ile belirlenir.
 
Üyelerin sorumluluğu, faaliyet esasları ve üyelere uygulanacak tedbirler
MADDE 21 –

(1) MTK üyeleri; mevzuatta belirlenen esaslar dâhilinde, borsalarda ve teşkilatlanmış diğer pazar yerleri ile bunların dışında işlem gören sermaye piyasası araçlarının teslimi, bedellerinin ödenmesi ve bu işlemlere ilişkin teminat ve garanti fonu katkı payı yükümlülüklerinin ifası ile ilgili işlemlerin tümünden ve bu kapsamda çalışanlarının görevleri çerçevesinde yaptıkları işlerden sorumludur. MTK üyeleri ile müşterileri arasında yapılacak sözleşmelere konulacak hükümlerle üyelerin sorumlulukları kaldırılamaz ve sınırlandırılamaz.
(2) MTK üyeleri ilgili mevzuatta yer alan ilke ve kurallar ile takas faaliyetlerine ilişkin olarak aşağıda sayılan hususlara uymak zorundadır:

a) MTK tarafından belirlenen ilke ve kurallara uygun hareket etmek,
b) Müşterilerine ve diğer üyelere karşı iyi niyet ve dürüstlük ilkelerine uygun davranmak,
c) Müşterilerine ve diğer üyelere karşı doğabilecek mali ve hukuki sorumluluğu teminat altına almak üzere MTK tarafından öngörülebilecek genel ve özel mahiyetteki sigortaları yaptırmak ve bu nitelikteki diğer tedbirleri almak,
ç) Ortaklık, yönetim yapısı ve mali durumu ile ilgili olarak önemli her türlü değişikliği, gerçekleştiği tarihte derhal MTK’ya bildirmek,
d) Yasal olarak tutmakla yükümlü oldukları defter ve kayıtlara ek olarak, MTK tarafından kararlaştırılan diğer kayıtları tutmak, bilgi ve belgeleri usulüne göre düzenlemek ve bunları periyodik olarak veya MTK’nın istediği zamanlarda MTK’ya iletmek ve MTK tarafından belirlenen süre boyunca saklamak,

e) (Ek:RG-5/12/2019-30969) Bilgi teknolojilerinden kaynaklanan riskler de dâhil olmak üzere, kurumun maruz kaldığı tüm risklerin değerlendirildiği, kurumsal ve bütünleşik bir risk yönetimi sistemini tesis etmek ve bahse konu sistemin ürettiği çıktıların ve bilgilerin ilgili karar alma mekanizmalarına girdi teşkil etmesini sağlayacak süreçleri oluşturmak.

(3) Bu maddede sayılan hususlara uymayan veya takas yükümlülüklerini tam olarak yerine getirememesi sonucunu doğuracak sermaye piyasası aracı eksikleri tespit edilen üyeler hakkında MTK kendi yetkisindeki tedbirleri uygular.
(4) Bu Yönetmeliğin 22 nci maddesinin üçüncü fıkrası çerçevesinde MTK’nın takas hizmeti verdiği diğer piyasalarda işlem gören varlıklara ilişkin olarak da bu maddenin birinci fıkra hükümleri uygulanır.
 
BEŞİNCİ BÖLÜM
Takas Esasları
 
Verilecek takas hizmetlerinin kapsamı
MADDE 22 –

(1) MTK’lar, borsalarda ve teşkilatlanmış diğer pazar yerlerinde ve borsalar ve teşkilatlanmış diğer pazar yerleri dışında işlem gören sermaye piyasası araçlarının teslimi, bedellerinin ödenmesi ve bu işlemlere ilişkin teminat yükümlülüklerinin ifası ile ilgili işlemleri yürütürler.
(2) Borsalar ve teşkilatlanmış diğer pazar yerlerinde işlem gören sermaye piyasası araçlarının teslimi, bedellerinin ödenmesi ve bu işlemlere ilişkin teminat yükümlülüklerinin MTK’lar nezdinde yerine getirilmesi esastır. Kurul, MTK’ların takas hizmeti verebilecekleri borsalar ve teşkilatlanmış diğer pazar yerlerini belirler. Bu belirleme, borsaların ve teşkilatlanmış diğer pazar yerleri bünyesinde oluşturulmuş piyasa, pazar ve platformlar ve/veya işlem görecek araçlar bazında olabilir. MTK’ların takas hizmeti verebilecekleri borsaların belirlenmesinde borsaların uygun görüşleri alınır.
(3) MTK’lar, TCMB tarafından oluşturulanlar hariç olmak üzere sermaye piyasaları dışında kurulmuş ve kurulacak diğer piyasalar ile yurtdışında faaliyet gösteren borsa ve teşkilatlanmış pazar yerlerinin ve tezgahüstü piyasaların da takas, ödeme ve teminat işlemlerini Kurulun izni ile yerine getirebilir. Ayrıca Kurul, borsalar ve teşkilatlanmış diğer pazar yerleri dışında gerçekleştirilen sermaye piyasası araçları ile ilgili işlemlerin takasının MTK nezdinde yerine getirilmesini zorunlu tutabilir.
(4) MTK’lar ilgili mevzuata göre yetkilendirilmek kaydıyla, bu Yönetmelikte belirtilen işlemleri, lisanslı depolar tarafından düzenlenen ürün senetleri konusunda da yürütebilir.
 
Hizmet verilecek borsalar ve teşkilatlanmış diğer pazar yerleri ile imzalanacak sözleşmeler
MADDE 23 –

(1) MTK ile hizmet verilecek borsalar ve teşkilatlanmış diğer pazar yerleri arasında her iki kurumun hak, yükümlülük ve yetkilerinin belirleneceği bir sözleşme yapılır. Bu durumda MTK, hizmet verdiği kurumun MTK’nın görev alanına giren iş ve işlemlerinin yürütülmesine ilişkin ilgili düzenlemelerde yer alan tüm yetki ve sorumlulukları devralır. Düzenlenecek sözleşme, tarafların sözleşmeyle birbirlerine karşı belirlenen mali yükümlülükleri dışında Kurul onayına tabi olup, sözleşmede bu Yönetmeliğe aykırı hususlara yer verilemez. Kurul, bu sözleşmede değişiklikler yapılmasını isteyebilir. MTK ile borsalar ve teşkilatlanmış diğer pazar yerleri arasındaki anlaşmanın feshedilmesi için asgari bir ihbar süresi belirlenmelidir. Söz konusu sözleşmelerde yapılacak değişiklikler de Kurul onayına tabidir.
(2) Borsalar ve teşkilatlanmış diğer pazar yerleri tarafından takas işlemlerini yürüten MTK; ilgili Borsanın veya teşkilatlanmış diğer pazar yerinin yönetim kurulu kararı ve Kurulun onayı ile değiştirilebilir.
(3) MTK ile hizmet verdiği borsalar ve teşkilatlanmış diğer pazar yerleri arasında piyasanın güven ve istikrar içerisinde işleyişini engelleyecek unsurların ortaya çıkması ve bunun da MTK’ların yükümlülüklerini gereği gibi yerine getirememesinden kaynaklandığının tespiti halinde, MTK’nın görevlerinin bu kurumlar tarafından doğrudan yerine getirilmesine ve/veya başka bir MTK’nın görevlendirilmesine Kurul tarafından karar verilebilir.
(4) Hizmet verilen borsalar ve teşkilatlanmış diğer pazar yerlerine ilişkin işlemler ve düzenlemeler; borsalar ve teşkilatlanmış diğer pazar yerleri lehine haklar ve/veya yükümlülükler oluşturduğunda, bunlar MTK lehine haklar ve/veya yükümlülükler olarak da kabul edilir.
 
Takas esasları ve takas sistemi
MADDE 24 –

(1) Takas sistemine ilişkin esaslar MTK Yönetmeliği ile düzenlenir. Söz konusu Yönetmelikte takas prensipleri her bir araç, borsa ve teşkilatlanmış diğer pazar yeri bazında veya piyasalar gibi ayrım kriterleri çerçevesinde ayrı ayrı belirlenebilir.
(2) Gerçekleştirilen işlemlere ilişkin yükümlülüklerin zamanında ve tam olarak yerine getirilmesi ile temerrüt hali, alınacak önlemler, uygulanacak yaptırımlar ve temerrüt halinin giderilmesine ilişkin usul ve esaslar MTK Yönetmeliği ile düzenlenir.
(3) MTK; MTK Yönetmeliğinde tanımlayacağı durumlar için mahsup işlemi yapılmadan takas yükümlülüklerinin yerine getirilmesini istemek, alım emirlerinde emrin gerçekleştirilmesi için gerekli nakdin, satım emirlerinde ise satışa konu sermaye piyasası aracının belirli bir kısmının veya tamamının emrin gerçekleştirilmesini beklemeden depo edilmesini istemek gibi tedbirleri öngörebilir.
 
MTK’nın MKT hizmeti vermediği hallerde alınacak teminatlar (Değişik Başlık:RG-5/12/2019-30969)
MADDE 25 –

(1) MTK yapılan işlemler sonucunda nezdinde oluşacak yükümlülüklerin yerine getirilmesini sağlamak amacıyla, üyelerden MTK yönetmeliğinde belirlenecek esaslar çerçevesinde teminat talep eder.
(2) MTK üyelerine işlem, hesap ve işlem görecek araçlar bazında değişik oranlarda teminat ve teminatlandırma yöntemleri uygulanmasına, teminat olarak kabul edilebilecek kıymetlere ve bunların temini, tahsili, tamamlanma süreleri,  nemalandırılması ve kullanılmasına ilişkin esaslara MTK yönetmeliğinde yer verilir.
(3) MTK üyeleri, asgari olarak MTK düzenlemeleri ile belirlenecek oran veya tutarı karşılayacak kadar teminatı müşterilerinden talep etmek zorundadır. Kurul, piyasa koşullarındaki gelişmeleri dikkate alarak, gerektiğinde teminat oranlarına ya da tutarlarına asgari bir sınır getirebilir.
 

MKT hizmeti verecek MTK’larca alınan teminatlar

MADDE 25/A – (Ek:RG-5/12/2019-30969)

(1) MKT hizmeti verecek MTK’lar yapılan işlemler sonucunda nezdinde oluşacak yükümlülüklerin yerine getirilmesini sağlamak amacıyla, üyelerden MKT yönetmeliğinde belirlenecek esaslar çerçevesinde teminat talep eder. Söz konusu teminatların yönetimine ilişkin gerekli düzenlemelerle MKT hizmetinde bulunacak MTK’ların üyelerine işlem, hesap ve işlem görecek araçlar bazında değişik oranlarda teminat ve teminatlandırma yöntemleri uygulanmasına, teminatların tipine, teminat olarak kabul edilebilecek kıymetlere ve bunların temini, tahsili, tamamlanma süreleri, nemalandırılması ve kullanılmasına ilişkin detaylı düzenlemelere aynı yönetmelikte yer verilir.

(2) MKT hizmeti verecek MTK’ların üyeleri ise asgari olarak MTK düzenlemeleri ile belirlenecek oran veya tutarı karşılayacak kadar teminatı müşterilerinden talep etmek zorundadır. Kurul, piyasa koşullarındaki gelişmeleri dikkate alarak, gerektiğinde teminat oranlarına ya da tutarlarına asgari bir sınır getirebilir.

MTK’ların MKT hizmeti vermediği hallerde oluşturulan garanti fonu

MADDE 26 – (Başlığı ile Birlikte Değişik:RG-5/12/2019-30969)

(1) MTK, MKT hizmeti vermediği piyasa, pazar veya sermaye piyasası araçlarına ilişkin yükümlülüklerin yerine getirilmemesi durumlarında kullanılmak üzere gecikmelerin önlenmesi amacıyla bir garanti fonu oluşturabilir. Kurul, hizmet verilen borsa ve teşkilatlanmış diğer pazar yerlerinde açılan piyasalar ve sermaye piyasası araçları itibariyle garanti fonu oluşturulmasını zorunlu tutabilir.

(2) Üyelerin ve MTK’nın garanti fonuna yapacakları katkılar, bu katkıların nemalandırılması, fonun yönetimi ve kullanımına ve fonla ilgili diğer hususlara ilişkin usul ve esaslar, MTK yönetmeliğiyle belirlenir.

MTK’ların MKT hizmeti verdiği hallerde oluşturulan garanti fonu

MADDE 26/A – (Ek:RG-5/12/2019-30969)

(1) MKT hizmeti verecek MTK, yükümlülüklerin yerine getirilmemesi durumlarında kullanılmak üzere gecikmelerin önlenmesi amacıyla bir garanti fonu oluşturur.

(2) MKT hizmeti verecek MTK’nın; üyelerince garanti fonuna yapılacak katkılara, bu katkıların nemalandırılmasına, fonun yönetimi ve kullanımına ve fonla ilgili diğer detaylı düzenlemelere MKT yönetmeliğinde yer verilir.

Teminatlar ve garanti fonundaki varlıkların korunması
MADDE 27 –

(1) Borsalar ve MTK’lar nezdinde Kurulca yapılan düzenlemeler uyarınca takas risklerinin önlenmesi amacıyla tutulan teminatlar ve oluşturulan garanti fonundaki varlıklar, amaçları dışında kullanılamaz, kamu alacakları için olsa dahi haczedilemez, rehnedilemez, idarî mercilerin tasfiye kararlarından etkilenmez, iflas masasına dâhil edilemez ve üzerlerine ihtiyatî tedbir konulamaz.
 
Takas kesinliği ve rehin hakkı
MADDE 28 –

(1) Takas kesinliği ve rehin hakkına ilişkin olarak Kanunun 79 uncu maddesi hükümleri uygulanır.
 
ALTINCI BÖLÜM
MKT Olarak Hizmet Verecek Yerli ve Yabancı MTK’lar ile Bunların Yükümlülükleri (*) 
 

(*) 5/12/2019 tarihli ve 30969 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan değişiklik ile Yönetmeliğin altıncı bölümünün başlığı "Merkezi Karşı Taraf" iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.

​

MKT hizmeti

MADDE 29 – (Başlığı ile Birlikte Değişik:RG-5/12/2019-30969)

(1) Kurul, merkezi takas kuruluşlarının, alıcıya karşı satıcı, satıcıya karşı da alıcı rolünü üstlenerek takasın tamamlanmasını taahhüt ettikleri MKT hizmetini, piyasalar veya sermaye piyasası araçları itibarıyla zorunlu tutabilir.

(2) Borsalar veya teşkilatlanmış diğer pazar yerleri de nezdlerinde işlem gören sermaye piyasası araçlarıyla ilgili MKT hizmeti vermek üzere Kurula başvurabilirler.

(3) Yerli ve yabancı MTK’lar MKT hizmetini Kanunun 77 nci ve 78 inci maddeleriyle bu Yönetmelikte belirlenen esaslar uyarınca hazırlayacakları MKT yönetmeliği çerçevesinde yürütürler. Söz konusu yönetmelik ve bu Yönetmelikte yapılacak değişiklikler başvuru belgeleri ile Kurulun değerlendirme ve onayına sunulur.

MKT hizmetine ilişkin faaliyet izni
MADDE 30 – (Başlığı ile Birlikte Değişik:RG-5/12/2019-30969)

(1) Türkiye’de Kanunun 77 nci maddesinin birinci fıkrası çerçevesinde Kurulun teklifi ve ilgili Bakanın izni ile kurulmuş bir MTK her türlü piyasa ve/veya sermaye piyasası aracı için MKT hizmeti vermek üzere; 30/Ç maddesi çerçevesinde, yabancı bir ülkede MKT olarak hizmet veren yabancı bir MTK ise bir veya uygun görülen birden fazla tezgahüstü türev araç için MKT hizmeti vermek üzere Kurula başvurabilir. Kurul tarafından Kanunun 78 inci maddesinin birinci fıkrası çerçevesinde herhangi bir tezgahüstü türev araçta MKT hizmeti verilmesinin bu Yönetmelik kapsamında zorunlu tutulması halinde ilgili MTK tarafından Kurula başvurulması zorunludur.
(2) Birinci fıkradaki faaliyet izni sadece merkezi karşı taraf hizmetine ilişkin faaliyetler için verilir ve söz konusu yetkilendirmenin hangi hizmet ve faaliyetlere ve hangi sermaye piyasası aracına veya araçlarına ilişkin olduğu Kurul tarafından yetkilendirmeyi takiben ayrıca ilân edilir. Yabancı bir ülkede MKT olarak hizmet veren MTK’nın Türkiye’de MKT hizmeti vermek üzere talepte bulunması halinde bu madde hükümleri uygulanmaz. Söz konusu MTK’ların başvuruları 30/Ç maddesi hükümleri kapsamında değerlendirilir.
(3) MKT olarak hizmet vermek üzere Kurula başvuran MTK’lara faaliyet izni verilebilmesi için;

a) Diğer Kanun ve düzenlemelerde yer alan yükümlülükler saklı olmak kaydıyla, MKT olarak hizmet verecek MTK'nın asgari 600.000.000 TL ödenmiş sermayeye sahip olması,
b) MKT olarak hizmet verecek MTK’nın geçmiş yıl kârları ve yedek akçeleri dâhil öz sermayesinin;

1) MKT hizmetine ilişkin faaliyetlerden kaynaklanan tüm riskleri ile orantılı olacak şekilde,
2) Faaliyetlerine devam ettiği sürece; faaliyetlerin belirli bir süre içinde sıralı bir şekilde durdurulması veya yeniden yapılandırılmasına yetecek miktarda,
3) 25, 25/A, 26, 26/A ve 31 inci maddelerde belirlenen finansal kaynakları ile karşılanamayan kredi, karşı taraf, piyasa, operasyonel, hukuki ve iş risklerine karşı yeterli koruma sağlayacak tutarda,
olması,

c) Mevzuatta öngörülen diğer tüm düzenlemeleri yaptığını ve idame ettirebilir durumda olduğunu gösteren tüm bilgi ve belgelerin Kurula ibraz edilmesi,

gereklidir.
(4) MKT olarak hizmet vermesine izin verilen MTK’nın, MTK olma veya MKT olarak yetkilendirilme koşullarından herhangi birini kaybetmesi halinde, durumun ortaya çıktığı gün itibarıyla Kurula bildirimde bulunulur.
(5) Kurul, MKT olarak hizmet verecek MTK’nın faaliyetlerine izin vermeden önce, MTK’nın ortaklarına ilişkin, söz konusu ortağın doğrudan veya dolaylı ortak olmasından bağımsız olarak tüm bilgileri inceler.
(6) Kurul, bir üçüncü gerçek veya tüzel kişi ile MKT olarak hizmet verecek MTK arasındaki ilişkinin Kurulun gözetim ve denetim faaliyetlerine engel olmayacağı kanaatine varmadığı sürece söz konusu MTK’ya faaliyet izni vermez. Söz konusu durumun faaliyet izni verilmesi öncesinde ilgili MTK tarafından ispatı zorunludur.
(7) Kurul, üçüncü fıkrada belirtilen şartların yanında ilave şartlar öngörebilir.
(8) Kurul, bu maddede yer alan sermaye tutarlarında değişiklik yapmaya yetkilidir.
(9) Başvurunun Kurula ulaşmasından itibaren 60 işgünü içerisinde, Kurul, başvurunun tam olup olmadığını değerlendirir. Başvuruda eksiklik bulunması halinde ek bilgi ve belgelerin Kurula iletilmesi için söz konusu MTK’ya 30 işgününü aşmamak üzere bir süre verilir. Belgelerin bu defa da tam olmaması halinde MKT olarak hizmet verecek söz konusu MTK’nın başvurusu işlemden kaldırılır. Başvurunun işlemden kaldırılması Kurula MKT olarak hizmet vermek üzere tekrar başvuruda bulunulmasına engel teşkil etmez.
(10) MKT olarak hizmet verecek MTK’nın Kurula başvurması ve başvuru belgelerinin tam olduğunun Kurulca tespit edilmesini takiben Kurul; TCMB, BDDK ve konu ile ilgili olabilecek diğer kamu otoritelerinden konuya ilişkin görüşünü talep eder. BDDK, TCMB veya ilgili diğer kamu otoritesinin başvurunun reddedilmesi gerektiğine ilişkin gerekçeli görüş vermesi ve red gerekçesindeki hususların MKT olarak hizmet verecek MTK tarafından düzeltilebilecek hususlardan oluştuğunun Kurulca değerlendirilmesi halinde, ilgili MTK’ya gerekli düzeltmeleri yapabilmesi için söz konusu eksikliklerin MTK’ya iletilmesinden itibaren 30 işgünü süre verilir. Bu süre içerisinde gerekli bilgi ve belgeleri Kurula iletmeyen MTK’nın başvurusu Kurulca reddedilmiş sayılır ve ilgili MTK’ya 30 işgünü içerisinde yazılı bilgi verilir. BDDK, TCMB veya ilgili diğer kamu otoritesinin başvurunun reddedilmesi gerektiğine ilişkin gerekçeli görüş vermesi ve red gerekçesindeki hususların düzeltilmesinin Kurulca mümkün olmadığının değerlendirilmesi halinde başvuru Kurulca da reddedilir ve ilgili MTK’ya söz konusu görüşün Kurula iletilmesini takip eden 45 işgünü içerisinde yazılı bilgi verilir.
(11) Kurul; MKT olarak hizmet verecek MTK’nın bu Yönetmelikte yer alan tüm yükümlülükleri yerine getirmesi koşuluyla sermaye piyasalarında faaliyet göstermesine izin verebilir.

Faaliyet izninin genişletilmesi

MADDE 30/A – (Ek:RG-5/12/2019-30969)

(1) Belirli bir piyasa veya sermaye piyasası aracında MKT olarak hizmet vermesine izin verilen MTK’nın ilk faaliyet izni kapsamında olmayan yeni bir piyasa veya sermaye piyasası aracına ilişkin MKT hizmeti vermesine yönelik başvurusu faaliyet izninin genişletilmesi olarak değerlendirilir.

(2) Faaliyet izninin genişletilmesine ilişkin yapılacak başvurular da Yönetmeliğin 30 uncu maddesinin birinci fıkrası haricindeki diğer hükümleri kapsamında değerlendirilir.

(3) MKT olarak hizmet vermesine izin verilen MTK’nın ilk faaliyet iznine dâhil olmayan yabancı bir ülkede herhangi bir faaliyette bulunma talebiyle Kurula başvurması halinde Kurul, söz konusu ülkenin yetkili otoritesini bilgilendirir.

Kurulca yapılacak inceleme ve değerlendirmeler

MADDE 30/B – (Ek:RG-5/12/2019-30969)

(1) Kurul; MKT olarak hizmet vermesine izin verilen MTK tarafından uygulanacak düzenleme, strateji, süreç ve mekanizmaları bu Yönetmelik ve MKT yönetmeliği çerçevesinde inceler ve maruz kaldığı veya kalabileceği riskleri değerlendirir.

(2) Kurul; yapacağı inceleme ve değerlendirmelerin hangi sıklıkta ve detayda yapılması gerektiğine, ilgili MTK’nın büyüklüğü, sistemik önemi, yapısı, ölçüsü ve benzeri özelliklerini göz önünde bulundurmak suretiyle karar vermeye yetkilidir.

(3) Kurul, bu Yönetmelik ve ilgili diğer düzenlemelerdeki yükümlülüklerini yerine getirmediği tespit edilen MKT olarak hizmet vermesine izin verilen MTK’nın, ivedilikle gerekli her türlü önlemi almasını ve gerekli işlemleri yapmasını istemeye yetkilidir.

(4) TCMB ve BDDK’nın ödeme ve mutabakat sistemlerine ilişkin faaliyet izni, gözetim ve denetim yetkileri saklıdır.

Faaliyet izninin iptali

MADDE 30/C – (Ek:RG-5/12/2019-30969)

(1) MKT olarak hizmet vermesine izin verilen MTK’ların izni aşağıdaki durumlardan herhangi birinin varlığı halinde Kurulca resen iptal edilir:

a) Faaliyet göstermesine izin verilmesini takip eden 12 ay içinde söz konusu izne konu faaliyetleri ifa etmemesi veya yetkisinden feragat ettiğini yazılı olarak ifade etmesi.

b) Faaliyet izni verilmesi aşamasında; Kurula yalan, yanlış ve yanıltıcı bilgi ve belge vermesi veya açıklamalarda bulunması.

c) Faaliyet izni verilmesine ilişkin sağlandığı teyit edilen koşullardan herhangi birini veya birkaçını yitirmesi veya Kurul tarafından belirlenen ve belirli bir süre içerisinde yerine getirilmesi gereken düzeltici nitelikteki işlemleri yerine getirmemesi.

ç) Bu Yönetmelikte yer alan yükümlülüklerin herhangi birini ciddi ve süreklilik arz edecek şekilde ihlal etmesi.

(2) Bu halde, Kurul konuya ilişkin bilgi verilmesi gereken yerli veya yabancı tüm otoriteleri karar tarihinden itibaren 30 işgünü içerisinde yazılı olarak bilgilendirir.

(3) Kurul, söz konusu faaliyet izni iptalini belli bir piyasa veya sermaye piyasası aracıyla sınırlandırabilir.

Türkiye’de tanınma

MADDE 30/Ç – (Ek:RG-5/12/2019-30969)

(1) Yabancı ülkede kurulmuş MTK’ların tezgahüstü türev araçlarda Türkiye’de kurulmuş ve faaliyet gösteren yatırım kuruluşlarının müşterileriyle veya birbirleri arasında gerçekleştirdiği işlemlerde MKT ve buna bağlı takas hizmetleri vermesi, söz konusu yabancı MTK’nın Türkiye’de tanınmasına bağlıdır.

(2) Kanunun 78 inci maddesinin birinci fıkrası çerçevesinde Türkiye’de tezgahüstü türev araçlarda MKT olarak hizmet verecek yabancı MTK’ların Türkiye’de MKT olarak tanınmasına Kurulun teklifi üzerine ilgili Bakan tarafından izin verilir.

(3) Tezgahüstü türev araçlarda MKT olarak hizmet verecek MTK; Kanunun 87 nci maddesi uyarınca kurulmuş veri depolama kuruluşuna gerekli bilgilerin iletilmesi ile sorumludur.

(4) Türkiye’de tezgahüstü türev araçlarda MKT olarak hizmet verecek yabancı MTK’nın Türkiye’de tanınması için;

a) Kendi ülkesindeki ilgili otorite tarafından MKT olarak yetkilendirilmiş olması,

b) Kendi ülkesinde uygulanan ilgili tüm düzenlemelere tam uyumunun sağlanmış olması, ilgili yabancı otoriteler tarafından etkin gözetim ve asgari yılda bir defa denetiminin yapılması ve söz konusu hususların resmi belgelerle tevsik edilmesi,

c) Kendi ülkesinde; en az Türkiye’de geçerli olan suç gelirlerinin aklanması ve terörizm finansmanının önlenmesine ilişkin düzenlemelere denk düzenlemelere tabi olması,

ç) Kurulduğu ülke otoritesi tarafından risk değerlendirmesinin yapılmış olması,

d) CPMI-IOSCO’nun Finansal Altyapı Kuruluşlarına İlişkin Prensiplerinin tümünü kabul etmiş ve uygulayan bir ülkede kurulmuş olması ve bu çerçevede kurulduğu ve/veya hizmet verdiği ülkelerde söz konusu prensipler çerçevesinde etkin gözetim ve denetiminin yapıldığının ispat edilebilir olması,

e) Üyelerle imzalanacak sözleşmelerin Türkiye’de hizmet vermekte olan veri depolama kuruluşunun talep edeceği tüm bilgileri içeren, üye aleyhine haksız şart içermeyen, sözleşmeden kaynaklanan uyuşmazlıkların hangi ülke hukukuna göre çözümleneceğine dair açık hükümler içeren nitelikte olması,

f) Türkiye’de yerleşik olmak üzere, yeterli meslekî deneyime ve işin gerektirdiği dürüstlük ve itibara sahip en az üç yetkiliden oluşan bir temsilciliğinin kurulmuş olması,

hususları da incelenir. İlgili MTK, söz konusu belgeleri ve Kurulun incelemelerinde kullanmak üzere ihtiyaç duyacağı diğer tüm bilgi ve belgeleri Kurula iletmekten ve iletilen bilgi ve belgelerin doğruluğundan sorumludur. Kurul, bu maddede yer alan şartlara ek yükümlülükler getirebilir.

(5) Türkiye’de yabancı bir MTK’nın MKT olarak tanınmasına ilişkin başvurular söz konusu MTK tarafından doğrudan Kurula yapılır.

(6) Türkiye’de tezgahüstü türev araçlarda MKT olarak hizmet verecek yabancı MTK tanınmasında 30 uncu maddenin dokuzuncu ve onuncu fıkralarındaki süreçler takip edilir.

(7) Kurul her hâlükârda, başvuruya ilişkin tüm bilgi ve belgelerin tam olarak kendisine iletilmesini takip eden 180 işgünü içinde ilgili yabancı MTK’yı tanınma başvurusunun sonucuna ilişkin gerekçeli olarak bilgilendirir.

(8) Türkiye’de tezgahüstü türev araçlarda MKT olarak hizmet verecek yabancı MTK’nın kurulduğu ülkenin ilgili otoritesi ile Kurul arasında bir işbirliği anlaşması bulunması zorunludur. Söz konusu işbirliği anlaşmasının asgari olarak;

a) Kurul ve ilgili otorite arasındaki bilgi alışverişinin, Kurul tarafından talep edilebilecek tüm bilgi ve belgelere erişim dâhil, nasıl yapılacağını belirleyen mekanizmaları,

b) Kurulun ilgili otorite tarafından ilgili MTK’nın ülkesinde tabi olduğu düzenlemelerden herhangi birini veya birkaçını ihlal ettiğine ilişkin bilgisi olması halinde ivedi bilgilendirilmesini düzenleyen mekanizmaları,

c) Kurulun ilgili MTK’nın farklı bir ülkede MKT olarak hizmet verecek olması halinde ivedilikle ilgili otorite tarafından bilgilendirilmesini düzenleyen mekanizmaları,

ç) Gerekli koşulların gerçekleşmesi halinde yerinde denetim dâhil tüm gözetim ve denetim faaliyetlerinin koordinasyonuna ilişkin prosedürleri,

içermesi gerekir.

Tanınmanın genişletilmesi

MADDE 30/D – (Ek:RG-5/12/2019-30969) 

(1) Türkiye’de MKT olarak tanınması sonrasında, ilk faaliyet iznine dâhil edilmemiş olan ve Türkiye’de yeni bir tezgahüstü türev araçta MKT olarak hizmet vermek isteyen yabancı MTK, tanınmanın genişletilmesi için izin almak üzere Kurula başvurur. Kurul tarafından tanınması sırasında Kurulca izin verilen hizmetler dışında herhangi bir hizmet verilmesi de tanınmanın genişletilmesi kapsamında değerlendirilir. Kurul; tanınmanın genişletilmesi başvurusunu; MKT olarak tanınan yabancı MTK’nın büyüklüğü, sistemik önemi, yapısı, ölçüsü ve benzeri özelliklerini göz önünde bulundurmak ve yerine getirilecek yeni faaliyetin söz konusu MTK’nın var olan faaliyetleri üzerindeki etkisini değerlendirmek suretiyle karar vermeye yetkilidir.

(2) Kurul; yabancı MTK’nın tanınmanın genişletilmesi başvurusunu reddetmeye yetkilidir.

(3) Yabancı MKT’ların tanınmanın genişletilmesi başvuruları 30/Ç maddesinin birinci ve ikinci fıkraları haricindeki diğer hükümleri kapsamında değerlendirilir.

MKT hizmetinde MTK’ların mali sorumluluğu (Değişik Başlık:RG-5/12/2019-30969)
MADDE 31 –

(1) Takas kuruluşlarının (Değişik ibare:RG-5/12/2019-30969) MKT görevini üstlendiği takas işlemlerinde mali sorumluluğu, tesis edilecek limitler dâhilinde ve üyelerden alınacak teminatlar ile diğer garantiler çerçevesinde belirlenir.
(2) Yükümlülüklerin yerine getirilmesi merkezi takas kuruluşunun özsermayesinde bir azalmaya neden olmuşsa, durum gerekçeleriyle birlikte aynı gün içinde Kurula bildirilir. MTK mali durumunu eski düzeyine getirmek için sermaye artırımı dâhil gereken her türlü tedbiri ivedilikle alır. Gerekli özsermaye tutarı yeniden tesis edilene kadar, MTK, Türkiye Muhasebe Standartlarına göre hazırlayacağı özsermaye değişim tablosunu haftalık olarak Kurula gönderir.