C) KÂR PAYI DAĞITIM TABLOSUNA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR

 

1. Ödenmiş/Çıkarılmış Sermaye: Bu alana ortaklığın ödenmiş/çıkarılmış sermayesi yazılacaktır.

2. Genel Kanuni Yedek Akçe: Bu alana son yıllık finansal tablo dönemi itibarıyla yasal kayıtlarda bulunan genel kanuni yedek akçe tutarı yazılacaktır. 

3. Dönem Kârı: Bu alanlara, Sermaye Piyasası Kurulu’na (SPK) göre bireysel finansal tablo hazırlayan ortaklıkların vergi öncesi dönem kârı tutarını, konsolide finansal tablo hazırlayan ortaklıkların ise vergi öncesi konsolide dönem kârı tutarını yazmaları gerekmektedir. Vergi öncesi kârın hesaplanmasında sürdürülen ve durdurulan faaliyetlerden elde edilen kâr/zarar tutarlarının toplamı dikkate alınır. Ayrıca, yasal kayıtlara göre hazırlanan finansal tablolarda yer alan vergi öncesi dönem kârları da “Yasal Kayıtlara (YK) Göre” alanına yazılacaktır. 

4. Vergiler: SPK’ya göre olan kısımda, SPK’ya göre hazırlanan kâr zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosuna yansıtılan sürdürülen faaliyetlerin ve durdurulan faaliyetlerin vergi gelir/giderlerinin toplam tutarı; yasal kayıtlara göre olan kısımda ise yasal kayıtlardaki “vergiler” tutarı yazılacaktır. 

5. Net Dönem Kârı: SPK’ya göre olan kısımda, SPK’ya göre dönem kârından SPK’ya göre vergilerin düşülmesi suretiyle bulunan tutardır. Yasal kayıtlara göre olan kısımda, yasal kayıtlara göre dönem kârından yasal kayıtlara göre vergilerin düşülmesi suretiyle bulunan tutardır. Ancak konsolide finansal tablo hazırlayanlar için bu alana ana ortaklığa ait konsolide net dönem kârı yazılır. 

6. Geçmiş Yıllar Zararları: Yasal kayıtlara göre olan kısımda, yasal kayıtlara göre geçmiş yıllar zararları yazılacaktır. SPK’ya göre olan bölümde ise Tebliğin 11 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ortaklıkların geçmiş yıllar zararlarının; geçmiş yıllar kârları, paylara ilişkin primler dahil genel kanuni yedek akçe, sermaye hariç özkaynak kalemlerinin enflasyon muhasebesine göre düzeltilmesinden kaynaklanan tutarların toplamını aşan kısmı yazılır. 

7. Genel Kanuni Yedek Akçe: Bu tutarın matrahı, yasal kayıtlarda yer alan net dönem kârından varsa yasal kayıtlara göre geçmiş yıllar zararlarının düşülmesi suretiyle bulunur ve TTK’nın 519 uncu maddesinin birinci fıkrası çerçevesinde bu matrahın %5’i alınarak hesaplanır.  TTK’nın 519 uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca, ödenmiş/çıkarılmış sermayenin beşte birini buluncaya kadar genel kanuni yedek akçe ayrılması zorunludur.

8. Net Dağıtılabilir Dönem Kârı: Net dağıtılabilir dönem kârına, net dönem kârından varsa geçmiş yıllar zararlarının ve yukarıda (7) numaralı maddede belirtilen genel kanuni yedek akçenin düşülmesi suretiyle ulaşılır. 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/e maddesi uyarınca, kurumların en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazlar ve iştirak hisseleri ile aynı süreyle sahip oldukları kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarının satışından doğan kazançlarının özel bir fon hesabında tutulmasına karar verilen kısmın; kârın sermayeye ilavesine ilişkin kararın bulunmaması halinde, kâr dağıtımında bir indirim kalemi olarak dikkate alınması mümkün değildir. 

9. Yıl İçinde Yapılan Bağışlar: Yıl içinde ortaklık tarafından yapılan bağışların toplam tutarı bu alana yazılır. 

10. Birinci Kâr Payının Hesaplanacağı Bağışlar Eklenmiş Net Dağıtılabilir Dönem Kârı: Yıl içinde bağış yapıldı ise, bağış tutarı net dağıtılabilir dönem kârına eklendikten sonra birinci kâr payı hesaplanır. Burada bağış tutarının net dağıtılabilir dönem kârına eklenmesi işleminde amaç, bağış yapılan tutarın net dağıtılabilir dönem kârını ve dolayısıyla birinci kâr payı tutarını azaltıcı etkisinin giderilmesidir. 

11. Ortaklara Birinci Kâr Payı: Bağışlar eklenmiş net dağıtılabilir dönem kârı üzerinden kâr dağıtım politikasında belirlenen oran dikkate alınarak imtiyazsız pay sahiplerine dağıtılacak birinci kâr payı hesaplanır. Bu oran payları borsada işlem görmeyen ortaklıklar için Tebliğin 7 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca yüzde yirmiden az olamaz. Bu tutar, 8 numaralı maddede yer alan yasal kayıtlara göre net dağıtılabilir dönem kârı tutarı ile karşılaştırılmalıdır. (Bkz. Örnek Kâr Dağıtım Tablosu). Birinci kâr payı tutarının tamamı, yasal kayıtlarda yer alan net dağıtılabilir dönem kârından (8 nolu yasal kayıt bölümü) karşılanabildiği sürece; Sermaye Piyasası Mevzuatı uyarınca hazırlanan finansal tablolara göre bulunan bağışlar eklenmiş net dağıtılabilir dönem kârı üzerinden birinci kâr payı dağıtılır. Ancak genel kurul tarafından, yasal kayıtlarda yer alan net dağıtılabilir dönem karından daha fazla kâr payı dağıtılmasına karar verilmesi halinde; olağanüstü yedek akçeler, geçmiş yıl kârları gibi yasal kayıtlarda yer alan ve kâr dağıtımına konu edilebilecek diğer kaynakların da kâr dağıtımında kullanılmasına karar verilmesi gerekir. Burada, dağıtımına karar verilecek tutarın, ortaklıkların yasal kayıtlarında bulunan geçmiş yıl zararlarının düşülmesinden sonra kalan dönem kârı ve kâr dağıtımına konu edilebilecek diğer kaynakların toplam tutarı ile karşılanabilir olmasına dikkat edilmelidir. Hesaplamalar sonucunda bulunan birinci kâr payı tutarının ne kadarının nakit, ne kadarının ise pay olarak dağıtılacağı yine bu bölümde belirtilecektir. Katılma intifa senetleri (KİS) sahiplerine kârdan pay verilmesi durumunda, KİS sahiplerine verilen kâr payları bu satırdan sonra gelmek üzere ayrı bir satırda gösterilir. 

12. İmtiyazlı Pay Sahiplerine Dağıtılan Kâr Payı: Esas sözleşme hükmüne dayanılarak genel kurul kararı ile imtiyazlı pay sahiplerine dağıtılması öngörülen/karar verilen tutar bu alana yazılır. 

13. Yönetim Kurulu Üyeleri, Çalışanlar ve Pay Sahibi Dışındaki Kişilere Kâr Payı: Esas sözleşme hükmüne dayanılarak genel kurul kararı ile yönetim kurulu üyeleri, çalışanlar ve pay sahibi dışındaki kişilere dağıtılması öngörülen/karar verilen tutar bu alana yazılır. Tahvillere kârdan pay verilmesi durumunda, dağıtım tutarı bu satırda gösterilerek tablonun altında konuya ilişkin olarak açıklama yapılır. 

14. İntifa Senedi Sahiplerine Dağıtılan Kâr Payı: Ortaklığın kurucu ve adi intifa senedi bulunması durumunda, esas sözleşme uyarınca bu paylara dağıtılması öngörülen/kararlaştırılan tutar bu alana yazılır. 

15. Ortaklara İkinci Kâr Payı: Esas sözleşmeyle ya da genel kurul kararı ile ortaklara dağıtılması öngörülen/karar verilen ikinci kâr payı tutarı bu alana yazılır. 

16. Genel Kanuni Yedek Akçe: TTK’nın 519 uncu maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendi kapsamında bu tutarın matrahı, pay sahipleriyle kâra iştirak eden diğer kimselere dağıtılacak tüm kâr payı tutarlarının toplamından ortaklığın ödenmiş/çıkarılmış sermayesinin yüzde beşi düşüldükten sonra bulunan tutardır. Bu matrahın onda biri, genel kanuni yedek akçe olarak hesaplanıp ayrılır. TTK’nın 519 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan ödenmiş/çıkarılmış sermayenin beşte birine ilişkin üst sınır sadece yukarıda (7) numaralı maddede belirtilen genel kanuni yedek akçe için geçerli olup, söz konusu yasal sınırın aşıldığı durumda dahi bu maddede belirtilen genel kanuni yedek akçe ayırmaya devam edilecektir. Holdingler için bu fıkra hükmü uygulanmaz. Öte yandan, net dağıtılabilir dönem kârının tamamının dağıtılmasına karar verilmesi durumunda; sadece bu durumla sınırlı olmak üzere, bu maddede belirtilen genel kanuni yedek akçe, net dağıtılabilir dönem kârından ödenmiş/çıkarılmış sermayenin yüzde beşi düşüldükten sonra bulunan tutarın (1/11)’i oranında ayrılır. Kâr payının sermayeye ilave edilmek suretiyle pay olarak dağıtılması durumunda, bu maddede belirtilen genel kanuni yedek akçenin ayrılmasına gerek yoktur. 

17. Statü Yedekleri: Esas sözleşme hükümleri uyarınca ayrılması öngörülen yedek akçe tutarı bu alana yazılır. 

18. Özel Yedekler: Ayrılması öngörülen diğer yedek tutarları bu alana yazılır. 

19. Olağanüstü Yedek: Bu alana yukarıdaki tabloya göre hesaplanan tutar yazılır.

20. Dağıtılması Öngörülen Diğer Kaynaklar: Bu alana dönem kârı dışında, geçmiş yıl kârı, olağanüstü yedekler ile TTK ve esas sözleşme uyarınca dağıtılabilir diğer yedeklerden dağıtılması öngörülen/kararlaştırılan tutarlar yazılacaktır. Bu madde uyarınca dağıtılacak tutarlar yukarıda (6) numaralı bölümde geçmiş yıllar zararlarının hesabında dikkate alınmaz. Dağıtılacak kâr payı, net dönem kârından ve serbest yedek akçelerden (genel kanuni yedek akçelerin ödenmiş/çıkarılmış sermayenin yarısını aşan kısmı ile TTK ve esas sözleşme gereği ayrılanlar dışında genel kurulca ayrılmasına karar verilen yedek akçeler) dağıtılabilecektir. Bu kapsamda, bu alana dönem kârı dışında, önceki dönemlerde elde edilmiş kârlardan dağıtılmayan kısımlar, kâr dağıtımına istikrar kazandırma amacıyla ayrılan yedek akçeler, belli bir amaca tahsis edilmemiş yedek akçeler ile ihtiyari yedek akçelerden dağıtılması mümkün olan kısımlardan dağıtılması öngörülen/kararlaştırılan tutarlar yazılacaktır.

 

Diğer taraftan, 

a) TMS/TFRS’ye ilk geçişte, karşılaştırmalı finansal tabloların söz konusu düzenlemelere göre yeniden hazırlanması nedeniyle ortaya çıkan geçmiş yıllar kârları, 
b) Üzerinde kâr dağıtımını engelleyici herhangi bir kayıt bulunmayan yedek kalemlerinden kaynaklanan “özsermaye enflasyon düzeltme farkları”, 
c) Finansal tabloların ilk defa enflasyona göre düzeltilmesinden kaynaklanan geçmiş yıllar kârları,

ortaklara nakit kâr payı olarak dağıtılabilir. Bu durumda, dağıtıma konu olacak kalemin mahiyeti hakkında ortakların yeterli ve doğru olarak bilgilendirilmesi ve kâr dağıtımına ilişkin diğer mevzuat hükümlerine uyulması gerekmektedir.

Ayrıca, konsolide finansal tablolardaki özkaynaklar arasında “Satın Almaya İlişkin Özsermaye Etkisi” hesap kaleminin bulunması durumunda, net dağıtılabilir dönem kârına ulaşılırken söz konusu hesap kaleminin bir indirim veya ekleme kalemi olarak dikkate alınmaması gerekmektedir.

​

Ç) KÂR PAYI AVANSI DAĞITIM TABLOSU