top of page

TÜRKÄ°YE ÜRÜN Ä°HTÄ°SAS BORSASINDA ARACILIK FAALÄ°YETLERÄ° Ä°LE ARACILARIN GÖZETÄ°MÄ° VE DENETÄ°MÄ° HAKKINDA YÖNETMELÄ°K

​

(20/4/2019 tarihli ve 30751 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.)

 

BÄ°RÄ°NCÄ° BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

​

Amaç

MADDE 1 –

(1) Bu YönetmeliÄŸin amacı, Borsada faaliyet gösteren aracıların yetkilendirilmesi, faaliyetleri, gözetimi ve denetimine dair usul ve esasları düzenlemektir.

​

Kapsam

MADDE 2 –

(1) Bu Yönetmelik, elektronik ürün senedi ve elektronik ürün senetlerine dayalı vadeli iÅŸlem sözleÅŸmelerinin Borsada alım satımına aracılık edilmesi, aracıların yetkilendirilmesi, bu yetkinin askıya alınması ve iptali, aracıların gözetim ve denetimi ile aracılık hizmetlerine dair diÄŸer iÅŸlemleri kapsar.

​

Dayanak

MADDE 3 –

(1) Bu Yönetmelik, 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar BirliÄŸi ile Odalar ve Borsalar Kanununun 53 üncü maddesinin on üçüncü fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır.

​

Tanımlar

MADDE 4 –

(1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Aracı: Bu Yönetmelik kapsamında Borsada aracılık yapmaya yetkili olan ürün piyasası aracı kurumunu,

b) Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,

c) Borsa: Elektronik ürün senetleri ile elektronik ürün senetlerine dayalı vadeli iÅŸlem sözleÅŸmelerinin iÅŸlem gördüÄŸü Türkiye Ürün Ä°htisas Borsasını,

ç) Borsa yönergeleri: Borsanın iÅŸleyiÅŸ esaslarını düzenleyen, Bakanlık ve Sermaye Piyasası Kurulunun uygun görüÅŸü alınarak Borsa Yönetim Kurulunca hazırlanan ve yürürlüÄŸe konulan yönergeleri,

d) Elektronik kayıt kuralları: Elektronik ürün senetlerinin oluÅŸturulmasına, bu senetlere baÄŸlı tüm hak ve yükümlülükler ile iÅŸlemlerin ilgili taraflar itibarıyla kayden izlenmesine iliÅŸkin EKK’nın önerisi üzerine Bakanlıkça belirlenen usul ve esasları,

e) Elektronik Kayıt KuruluÅŸu (EKK): Elektronik ürün senetlerinin oluÅŸturulmasını saÄŸlamak, bu senetlere baÄŸlı tüm hak ve yükümlülükler ile iÅŸlemleri ilgili taraflar itibarıyla kayden izlemek amacıyla Bakanlıktan lisans almış anonim ÅŸirketi,

f) Elektronik ürün senedi (ELÜS): Lisanslı depo iÅŸletmesince, elektronik kayıt kurallarına uygun olarak oluÅŸturulan elektronik kaydı,

g) Kanun: 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar BirliÄŸi ile Odalar ve Borsalar Kanununu,

ğ) Kurul: Sermaye Piyasası Kurulunu,

h) Lisanslı depo iÅŸletmesi: Tarım ürünlerinin depolanmasıyla iÅŸtigal eden ve 10/2/2005 tarihli ve 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamında geçerli bir lisans belgesine sahip anonim ÅŸirketi,

ı) Sermaye piyasası aracı kurumu: 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca Kurul tarafından yetkilendirilen aracı kurumları,

i) Vadeli iÅŸlem sözleÅŸmesi: Satıcının satılan ürünü veya mevzuata uygun olarak ürünü temsilen çıkarılan senetleri belli bir vade sonunda devir ve teslim etmeyi, alıcının ise ürün bedelini belli bir vade sonunda ödemeyi taahhüt ettiÄŸi alım satıma iliÅŸkin sözleÅŸmeyi,

ifade eder.

​

Ä°KÄ°NCÄ° BÖLÜM

Aracılara Faaliyet Ä°zni Verilmesi ile Esas SözleÅŸme ve Ortaklık Yapısı DeÄŸiÅŸikliÄŸi

​

Faaliyet izni için aranan ÅŸartlar

MADDE 5 –

(1) Borsada aracılık yapılabilmesi için Bakanlıktan faaliyet izni alınır. Faaliyet izni talebinde bulunanın;

a) Anonim şirket şeklinde kurulması,

b) Paylarının yarısından fazlasının bir veya birden fazla ticaret borsasına ait olması,

c) Paylarının tamamının nama yazılı olması,

ç) Asgari 1 milyon TL sermayeye sahip olması,

d) Åžirket esas sözleÅŸmesinin amaç ve konu bölümünde bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde Borsada ELÜS ve ELÜS’e dayalı vadeli iÅŸlem sözleÅŸmelerine yönelik aracılık faaliyetinde bulunulmasına dair hükmün yer alması,

e) Åžirkette pay sahibi gerçek kiÅŸilerin, pay sahibi ticaret ÅŸirketlerinin gerçek kiÅŸi temsilcilerinin, ÅŸirketin yönetim kurulu üyelerinin ve genel müdürünün 10 uncu maddede belirtilen ÅŸartları haiz olması,

f) Bakanlıkça belirlenen diÄŸer ÅŸartları taşıması,

gerekir.

(2) Sermaye piyasası aracı kurumları bu madde kapsamında kurulacak olan ÅŸirkete ortak olabilir ve/veya Bakanlıktan faaliyet izni alan aracılarla içeriÄŸi Borsa tarafından belirlenecek bir stratejik iÅŸbirliÄŸi anlaÅŸması yapabilir.

 

Faaliyet izni için aranılan belgeler

MADDE 6 –

(1) Faaliyet izni almak için dilekçe ile Bakanlığa baÅŸvuruda bulunulur. Dilekçeye aÅŸağıdaki belgeler eklenir:

a) Åžirket esas sözleÅŸmesinin üç nüshası.

b) Pay sahibi ticaret ÅŸirketlerinin serbest muhasebeci mali müÅŸavirler, yeminli mali müÅŸavirler veya bağımsız denetim kuruluÅŸlarınca onaylanan son bir yıla ait finansal tabloları.

c) Pay sahibi gerçek kiÅŸiler ile pay sahibi ticaret ÅŸirketlerinin gerçek kiÅŸi temsilcilerinin 10 uncu maddede belirtilen ÅŸartları haiz olduklarına dair beyanları.

ç) Åžirketin yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürünün 10 uncu maddede belirtilen ÅŸartları haiz olduklarına dair beyanları.

d) Personelin isim, unvan ve eÄŸitim durumlarını gösteren liste ile görev ve sorumluluklarının yer aldığı iÅŸ tanımları.

​

Faaliyet izninin verilmesi

MADDE 7 –

(1) Yapılan inceleme ve deÄŸerlendirme sonucunda 5 inci maddede öngörülen ÅŸartları taşıyan ve 6 ncı maddede belirtilen belgeleri ibraz eden ÅŸirketlere, faaliyet iznini gösteren bir yetki belgesi verilir.

(2) Aracılar Borsaya üye olmadan faaliyete baÅŸlayamaz.

 

Esas sözleÅŸme ve ortaklık yapısı deÄŸiÅŸikliÄŸi

MADDE 8 –

(1) Aracıların esas sözleÅŸme deÄŸiÅŸiklikleri Bakanlık iznine tabidir.

(2) Åžirketin ortakları arasında yapılan pay devirleri hariç olmak üzere tüm pay devirleri Bakanlık iznine tabidir. Her durumda, ÅŸirket paylarının yarısından fazlasının bir veya birden fazla ticaret borsasına ait olması gerekir. Pay devirlerinde, payları devralacak gerçek kiÅŸilerde ve tüzel kiÅŸilerin gerçek kiÅŸi temsilcilerinde 10 uncu maddede sayılan ÅŸartlar aranır.

 

Åžube açılması

MADDE 9 –

(1) Aracılar, Borsanın uygun görüÅŸü ve Bakanlık izni ile ÅŸube açabilir.

 

Pay sahipleri ve yöneticilerde aranan genel ÅŸartlar

MADDE 10 –

(1) Åžirkette pay sahibi gerçek kiÅŸilerin, pay sahibi ticaret ÅŸirketlerinin gerçek kiÅŸi temsilcilerinin, ÅŸirketin yönetim kurulu üyelerinin ve genel müdürünün;

a) Kendileri veya sınırsız sorumlu oldukları kuruluÅŸlar hakkında iflas veya iflasın ertelenmesi kararı verilmemiÅŸ ve konkordato ilân edilmemiÅŸ olması,

b) Faaliyet izni iptal edilmiÅŸ aracılarda bu müeyyideyi gerektiren olayda sorumluluÄŸu bulunan kiÅŸilerden olmamaları,

c) Borsanın ve sermaye piyasası araçları, kambiyo ve kıymetli madenler ile kıymetli taÅŸların iÅŸlem gördüÄŸü borsaların üyeliÄŸinden sürekli olarak çıkarılmış kuruluÅŸlarda, bu müeyyideyi gerektiren olayda sorumluluÄŸu bulunan kiÅŸilerden olmamaları,

ç) Kanun, Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu, 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu, 13/11/1996 tarihli ve 4208 sayılı Kanun ve ödünç para verme iÅŸleri hakkında mevzuat ile Sermaye Piyasası Kanununa aykırılıktan dolayı hükümlülüklerinin bulunmaması,

d) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiÅŸ olsa bile; kasten iÅŸlenen bir suçtan dolayı beÅŸ yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da devletin güvenliÄŸine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin iÅŸleyiÅŸine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüÅŸvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, biliÅŸim sistemini engelleme, bozma, verileri yok etme veya deÄŸiÅŸtirme, banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması, suçtan kaynaklanan malvarlığı deÄŸerlerini aklama, kaçakçılık, vergi kaçakçılığı veya haksız mal edinme suçlarından mahkûm olmaması,

e) Mali ve ticari itibar bakımından engel bir durumunun bulunmaması,

gerekir.

(2) Tüzel kiÅŸinin yönetim kurulu üyesi olarak atanması halinde birinci fıkradaki ÅŸartlar tüzel kiÅŸi adına hareket etmek üzere tescil edilmiÅŸ gerçek kiÅŸiler için de aranır.

 

Personele iliÅŸkin ÅŸartlar

MADDE 11 –

(1) Aracıların merkez ve ÅŸubelerinde yönetici ve uzman statüsünde bulunan personelin 10 uncu maddedeki ÅŸartları taşımaları ve üniversitelerin en az dört yıllık lisans düzeyinde eÄŸitim veren bölümlerinden mezun olmaları gerekir.

(2) Borsa tarafından aracı kurum personelinin yürütecekleri faaliyetlere göre farklı eÄŸitim ve mesleki tecrübe ÅŸartları aranabilir.

 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Aracıların Faaliyetleri, Yükümlülükleri ve Yapamayacakları Ä°ÅŸ ve Ä°ÅŸlemler

 

Aracılık faaliyeti

MADDE 12 –

(1) Aracılık faaliyeti, müÅŸterilerin ELÜS ve ELÜS’e dayalı vadeli iÅŸlem sözleÅŸmelerine iliÅŸkin alım veya satım emirlerinin müÅŸteri adına ve hesabına aracılar tarafından Borsaya iletilmek suretiyle gerçekleÅŸtirilmesini ifade eder.

(2) Aracıların, müÅŸterilerin alım ve satım emirlerini Borsaya iletmeleri ve Borsada gerçekleÅŸtirecekleri diÄŸer iÅŸ ve iÅŸlemler Borsa yönergeleri ile düzenlenir.

(3) Aracılar, aracılık faaliyeti kapsamında fiziki ve/veya elektronik ortamda emir kabul edebilirler.

 

Aracılık faaliyetine ilişkin genel ilke ve esaslar

MADDE 13 –

(1) Aracılar, hizmet ve faaliyetlerin yürütülmesi sırasında aÅŸağıdaki ilke ve esaslara uyar:

a) Faaliyetlerini müÅŸteriyle imzalanan sözleÅŸmede belirtilen esaslar, müÅŸteri emrini en iyi ÅŸekilde gerçekleÅŸtirme yükümlülüÄŸü ile özen ve sadakat borcu çerçevesinde yürütür.

b) Faaliyetlerinin yürütülmesi sırasında basiretli bir tacir gibi davranır, iÅŸin gerektirdiÄŸi mesleki dikkat ve özeni gösterir ve bu kapsamda gerekli önlemleri alır.

c) Faaliyetlerini sürdürmeleri için sahip oldukları kaynakları etkin bir biçimde kullanır.

ç) MüÅŸterileriyle olan iliÅŸkilerinde müÅŸteriyi ilgilendiren tüm konularda yeterli bilgilendirme ve ÅŸeffaflığı saÄŸlar.

d) MüÅŸteri emirlerinin gizliliÄŸini korur, müÅŸteriye ait emir bilgilerini herhangi bir üçüncü ÅŸahsa, müÅŸteri aleyhine ve üçüncü ÅŸahıs lehine müÅŸterinin bilgisi ve rızası olmaksızın aktaramaz.

e) Faaliyetlerine iliÅŸkin yapacakları her türlü bilgilendirme, yayın, ilan, reklam veya duyuruda objektif davranır.

f) Faaliyetlerinin icrası sırasında müÅŸterilerin fiyat, miktar ve benzeri hususlardaki tercihlerini göz önüne alarak emir gerçekleÅŸtirme politikası çerçevesinde müÅŸteri için mümkün olan en iyi sonucu verecek ÅŸekilde emirleri yerine getirir.

 

Aracıların yükümlülükleri

MADDE 14 –

(1) Aracılar, müÅŸterileriyle iÅŸlem yapmaya baÅŸlamadan önce, sunulacak hizmete iliÅŸkin yazılı bir sözleÅŸme yapar. SözleÅŸmeler, müteselsil sıra numaralı ve en az iki nüsha olarak düzenlenir ve bir örneÄŸi müÅŸteriye verilir. SözleÅŸmelerde mevzuata aykırı hükümler ile müÅŸterilerin haklarını ciddi ÅŸekilde zedeleyici ve aracılar lehine tek taraflı olaÄŸanüstü haklar saÄŸlayan ve emirlerin ispatının müÅŸteriye yüklenmesine iliÅŸkin hükümlere yer verilmez.

(2) Aracılar, birinci fıkrada belirtilen sözleÅŸme imzalanmadan önce müÅŸterilerine ELÜS ve ELÜS’e dayalı vadeli iÅŸlem sözleÅŸmelerine iliÅŸkin gerçekleÅŸtirilen iÅŸlemlere dair genel riskleri yalın ve anlaşılır ÅŸekilde açıklamak, bu hususların okunup anlaşıldığına dair yazılı bir beyan almak ve bir örneÄŸini müÅŸteriye vermek zorundadır. Bu fıkra kapsamındaki açıklamaların yapıldığına dair ispat yükü aracılara aittir.

(3) SözleÅŸme imzalanan her müÅŸteriye ayrı bir müÅŸteri numarası tahsis edilir. Bir müÅŸteriye verilmiÅŸ olan müÅŸteri numarası, sözleÅŸmenin sona erme tarihi üzerinden 10 yıl geçmedikçe baÅŸka bir müÅŸteriye verilemez.

(4) Aracılar, aracılık faaliyetleri ile ÅŸirketi tanıtıcı bilgileri içeren bir internet sitesi açmak zorundadır. Ä°nternet sitesinde asgari olarak;

a) ELÜS ve ELÜS’e dayalı vadeli iÅŸlem sözleÅŸmelerine iliÅŸkin tanıtıcı bilgilere,

b) Alınan kişisel verilerin saklama ve kullanım koşullarına,

c) Emir iletimine ve iÅŸlemlerin gerçekleÅŸtirilmesine iliÅŸkin bilgilere,

ç) Elektronik ortamda müÅŸteriler tarafından yapılabilecek iÅŸlemler ile müÅŸteriye elektronik ortamda yapılacak bildirimlere iliÅŸkin esaslara,

d) Borsa ve piyasa bilgilerine,

e) Bakanlık tarafından gerekli görülecek diÄŸer hususlara,

yer verilmesi zorunludur.

(5) MüÅŸteriyle yapılan sözleÅŸmeler ile aracılık faaliyetleri kapsamında gerçekleÅŸtirilen tüm kayıt ve belgelerin 10 yıl süre ile aracılar tarafından saklanması, olaÄŸanüstü haller ve afetler için güvenli bir ÅŸekilde yedeklenmesi gerekir. Ses kayıtları için saklama süresi 3 yıldır. Saklanması gereken belge ve kayıtlardan ihtilaflı olanların süre ile sınırlı olmaksızın ihtilaf kesin olarak sonuçlanıncaya kadar muhafazası zorunludur.

(6) Aracılar ve ÅŸubeleri 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu, 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ve ilgili diÄŸer mevzuat çerçevesinde tutmak zorunda oldukları defter ve kayıtları usulüne ve gerçeÄŸe uygun ÅŸekilde tutar, belgeleri düzenler ve aracılık faaliyetlerine iliÅŸkin muhasebe kayıt, belge ve iÅŸlemlerinde Borsa yönergelerine uyar.

(7) Aracıların kullanacakları bilgi iÅŸlem altyapısının, tüm emirlerin alınış zamanına göre sıralanmasına imkân verecek nitelikte olması gerekir. Aracılar, bilgi iÅŸlem altyapılarının, reddedilen, gerçekleÅŸmeyen, iptal edilen ve deÄŸiÅŸtirilen emirler de dâhil olmak üzere gerçekleÅŸtirilen tüm iÅŸlemlere iliÅŸkin tarih, zaman, miktar, fiyat ve diÄŸer tüm unsurları gösterecek ÅŸekilde müÅŸterilere yansıtılan tüm fiyat bilgilerini anlık olarak kaydetmesini saÄŸlamakla yükümlüdür.

 

Aracıların yapamayacakları iş ve işlemler

MADDE 15 –

(1) Aracılar, aracılık faaliyeti dışında hiçbir ticari, sınai ve zirai faaliyette bulunamaz.

(2) Aracılar, Bankacılık Kanununda tanımlandığı üzere mevduat veya katılım fonu toplayamaz, mevduat veya katılım fonu toplama sonucunu verebilecek iÅŸ ve iÅŸlemler yapamaz.

(3) Aracılar, müÅŸterilerine ait ELÜS ve ELÜS’e dayalı vadeli iÅŸlem sözleÅŸmeleri üzerinde hak ve yetkileri olmaksızın kendileri veya üçüncü ÅŸahıslar lehine herhangi bir tasarrufta bulunamaz.

(4) Aracılar, çalışanlarına ve müÅŸterilerine olaÄŸan müÅŸteri-aracı iliÅŸkisi dışındaki imkânlardan yararlanmak suretiyle kendi nam ve hesaplarına iÅŸlem yapmalarına olanak saÄŸlayamaz.

(5) Aracılar, müÅŸterilerin hak ve yararlarını zedeleyici iÅŸlemlerde bulunamaz, iyi niyet kurallarına aykırı hareket edemez, piyasa hakkındaki bilgisizlik ya da tecrübesizliklerinden yararlanıp müÅŸterilerin alım-satım kararlarını etkileyerek üçüncü kiÅŸiler veya kendi lehlerine kazanç saÄŸlayamaz.

(6) Aracılar, herhangi bir ÅŸekilde gelirlerini artırmak amacıyla müÅŸterilerin gereksiz ve/veya aşırı miktarda alım-satım yapmalarına ortam hazırlayamaz, müÅŸterilerin iÅŸlemleri nedeniyle ortaya çıkan zararların telafi edilmesi, iÅŸlem yapması veya belirli bir gruba dahil edilmesi amacıyla müÅŸterilere kaynak saÄŸlayamaz, müÅŸterileri bu amaçla yönlendiremez ve müÅŸteri talimatı olmaksızın müÅŸteri hesabına iÅŸlem yapamaz.

(7) Aracılar, adli ve idari her türlü inceleme ve soruÅŸturma kapsamında yetkililere bilgi verilmesi durumları dışında müÅŸteri sırlarını açıklayamaz ve bu sırları kendilerinin veya üçüncü kiÅŸilerin menfaatine kullanamaz.

(8) Aracılar, yalan, yanlış veya yanıltıcı bilgilere dayalı ve müÅŸterilerin tecrübe veya bilgi noksanlıklarını istismar edici, mutlak getiri ve/veya zarara karşı garanti taahhüdü içeren yayın, ilan, duyuru ve reklam yapamaz, diÄŸer yazılı ve sözlü açıklamalarda bulunamaz.

(9) Aracılar, ELÜS ve ELÜS’e dayalı vadeli iÅŸlem sözleÅŸmelerini kendi nam ve hesaplarına alıp satamaz.

(10) Aracılar, yöneticileri ve ÅŸubeleri dâhil tüm çalışanları aracılığıyla müÅŸterilerinden ELÜS ve ELÜS’e dayalı vadeli iÅŸlem sözleÅŸmelerine alım satım emri verme ve diÄŸer belgeleri imzalama, nakit ve ELÜS yatırma ve çekme, virman iÅŸlemi yapma gibi geniÅŸ yetkiler içeren vekâletname alarak veya bu sonucu doÄŸuracak ÅŸekilde ya da müÅŸterinin bu yöndeki sözlü yetkisine istinaden müÅŸteri adına veya hesabına iÅŸlem yapamaz.

(11) Aracılar, müÅŸteri talebi doÄŸrultusunda veya müÅŸteri talebi olmaksızın ELÜS ve ELÜS’e dayalı vadeli iÅŸlem sözleÅŸmeleri hakkında, belli bir kiÅŸiye veya mali durumları, risk ve getiri tercihleri benzer nitelikteki bir gruba yönelik olarak yönlendirici nitelikte yorum ve tavsiyelerde bulunamaz. Bunun haricinde aracılar tarafından, belli bir kiÅŸiye veya mali durumları, risk ve getiri tercihleri benzer nitelikteki bir gruba yönelik olmamak kaydıyla, ELÜS ve ELÜS’e dayalı vadeli iÅŸlem sözleÅŸmeleri hakkında, müÅŸterilere veya dağıtım kanallarına yönelik olarak hazırlanan ve ELÜS ve ELÜS’e dayalı vadeli iÅŸlem sözleÅŸmelerinin mevcut veya gelecekteki fiyat ya da deÄŸerlerine iliÅŸkin yorum da dâhil, açıkça veya zımnen bir yatırım stratejisini öneren veya tavsiye eden yönlendirici nitelikteki her türlü araÅŸtırma veya diÄŸer bilgi sunulması faaliyeti ile müÅŸterilere veya dağıtım kanallarına sunulan bilgilerin müÅŸteri ile birebir paylaşılması ve ELÜS ve ELÜS’e dayalı vadeli iÅŸlem sözleÅŸmeleri ile piyasa eÄŸilimleri hakkında yönlendirici nitelikte olmayan yazılı veya sözlü bilgi sunulması bu kapsamda sayılmaz. Ancak sunulan bilgilerin tarafsız ve dürüst olması, belli bir kiÅŸi veya grubun ihtiyaçlarının karşılanması amacını taşımaması gerekir.

 

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Aracıların Gözetimi, Denetimi ve Uygulanacak Yaptırımlar

 

Aracıların gözetimi ve denetimi

MADDE 16 –

(1) Aracıların yeterlilik ÅŸartları ile bu Yönetmelik kapsamındaki her türlü iÅŸlem, hesap, kayıt ve defterleri Bakanlığın gözetim ve denetimine tabidir.

(2) Bakanlık gerekli gördüÄŸünde mali konularda bağımsız denetim kuruluÅŸlarına da denetim yaptırabilir.

(3) Bakanlık aracıların gözetim ve denetim faaliyetleri sırasında, inceleme yapmak suretiyle, söz konusu inceleme sonuçları kapsamında ihtiyaç duyulması halinde Kurulun görev ve yetki alanına giren konularda, Kuruldan yardımcı olmasını talep edebilir.

(4) Aracılar, denetim elemanlarının iÅŸ yerlerine girmesine engel olmamaya, defter, belge ve kayıtlarını gizli de olsa göstermeye, incelenmesine yardımcı olmaya, istenilen bilgileri eksiksiz ve gerçeÄŸe uygun olarak vermeye ve diÄŸer her türlü yardımı ve kolaylığı göstermeye mecburdur.

 

Uygulanacak yaptırımlar ve alınacak tedbirler

MADDE 17 –

(1) Bakanlık, aracıların bu Yönetmelik ve ilgili diÄŸer mevzuata aykırı hareket etmesi veya Borsada iÅŸlem yapanların haklarının ve kamu menfaatinin korunmasının gerektiÄŸi hallerde ya da olaÄŸan dışı menfi geliÅŸmelerde, bu durumların mahiyet ve önemini göz önüne alarak; aracıları uyarmaya, talimat vermeye, süre vererek eksikliklerin giderilmesini talep etmeye, aracıların faaliyet iznini en fazla 6 aya kadar askıya almaya, faaliyet iznini iptal etmeye ve diÄŸer her türlü tedbiri almaya görevli ve yetkilidir.

(2) Aracıların faaliyet izinlerinin iptal edilmesine iliÅŸkin Bakanlık kararının kendilerine bildirildiÄŸi tarihten itibaren en geç 3 ay içinde sona erme kararı almaları veya esas sözleÅŸmelerini bu Yönetmelik kapsamındaki aracılık faaliyetlerini kapsamayacak ÅŸekilde deÄŸiÅŸtirmeleri zorunludur. Bu deÄŸiÅŸikliklerin yayımlandığı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi, ilanı izleyen 10 iÅŸ günü içinde Bakanlığa gönderilir.

 

Bildirim

MADDE 18 –

(1) Bakanlıkça faaliyet izni askıya alınan, askı hâli kaldırılan veya faaliyet izni iptal edilen aracılar derhal Borsaya bildirilir.

(2) Faaliyet izni askıya alınan aracıların Borsadaki iÅŸlemleri askı süresince durdurulur. Faaliyet izni iptal edilen aracılar Borsa tarafından üyelikten çıkarılır. Borsa tarafından aracıların müÅŸterilerinin hak ve menfaatlerini koruyucu tedbirler alınır.

(3) Borsa tarafından üyelikten kesin veya geçici olarak çıkarılan aracılar derhal Bakanlığa bildirilir. Bu durumda aracıların faaliyet izni Bakanlık tarafından askıya alınır veya iptal edilir.

 

BEŞİNCÄ° BÖLÜM

ÇeÅŸitli ve Son Hükümler

 

Sermaye piyasası aracı kurumlarının yetkilendirilmesi

MADDE 19 –

(1) 1/1/2022 tarihinden itibaren Bakanlık tarafından ürün piyasaları konusundaki yetkinlik ve tecrübesi yeterli görülen sermaye piyasası aracı kurumları, Kurulun uygun görüÅŸüyle, bu Yönetmelikte tanımlanan “aracı” tanımı kapsamında yetkilendirilebilir.

(2) Bu YönetmeliÄŸin 5 inci maddesinin ikinci fıkrası kapsamında kurulan ortaklıklar veya yapılan stratejik iÅŸbirliÄŸi anlaÅŸmaları, birinci fıkradaki yetkinlik ve tecrübenin yeterliliÄŸinin deÄŸerlendirilmesinde dikkate alınabilir.

(3) Vadeli iÅŸlem sözleÅŸmeleri için Bakanlık birinci fıkradaki tarihi erkene çekebilir.

 

Yürürlük

MADDE 20 –

(1) Ticaret Bakanlığı ile Sermaye Piyasası Kurulunca birlikte hazırlanan bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüÄŸe girer.

 

Yürütme

MADDE 21 –

(1) Bu Yönetmelik hükümlerini Ticaret Bakanı yürütür.
 

​

​

bottom of page