ORTAKLIKTAN ÇIKARMA VE SATMA HAKLARI TEBLİĞİ
 

*** 31/12/2020 tarih ve 31351 sayılı Resmi Gazete’de yayımlan Ortaklıktan Çıkarma ve Satma Hakları Tebliği (II-27.3) ile yürürlükten kaldırılmıştır. ***​

(II-27.2)
 
(12/11/2014 Tarih ve 29173 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.)
 
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
 
Amaç ve kapsam
MADDE 1 –

(1) Bu Tebliğin amacı, ortaklıklarda hakim ortağın diğer ortakları ortaklıktan çıkarma hakkı ile diğer ortakların paylarını hakim ortağa satma hakkının uygulanmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
 
Dayanak
MADDE 2 –

(1) Bu Tebliğ, 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 27 nci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
 
Tanımlar
MADDE 3 –

(1) Bu Tebliğin uygulanmasında;

a) Birlikte hareket eden kişiler: Ortaklığın yönetim kontrolüne sahip olmak amacıyla açık ya da zımni, sözlü ya da yazılı bir anlaşmaya dayanarak işbirliği yapan gerçek ya da tüzel kişileri,
b) Borsa: 6362 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinde tanımlanan sistemler ve pazar yerleri ile yurt dışı borsaları,
c) Gelişen işletmeler piyasası: Borsa mevzuatında tanımlanan piyasayı,
ç) Hakim ortak: Birlikte veya tek başına ortaklığın oy haklarının en az %98’ine sahip olan gerçek ya da tüzel kişileri,
d) Kanun: 6362 sayılı Kanunu,
e) Kurul: Sermaye Piyasası Kurulunu,
f) MKK: Merkezi Kayıt Kuruluşu Anonim Şirketini,
g) Ortaklık: Payları halka arz edilmiş olan veya halka arz edilmiş sayılan anonim ortaklıkları,
ğ) Pay alım teklifi: Kurulun pay alım teklifine ilişkin düzenlemelerinde tanımlanan teklifi,
h) Takasbank: İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş.’yi,
ı) TTK: 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununu,
i) TTSG: Türkiye Ticaret Sicil Gazetesini,
j) Yatırım kuruluşu: Kanunun 3 üncü maddesinde tanımlanan anonim ortaklıkları,
k) Yönetim kontrolü: Tek başına veya birlikte hareket ettikleri kişilerle birlikte doğrudan veya dolaylı olarak ortaklığın oy haklarının yüzde ellisinden fazlasına veya genel kurulda yönetim kurulu üye sayısının salt çoğunluğuna karşılık gelen sayıda üyelikler için aday gösterme hakkı veren imtiyazlı payların çoğunluğuna sahip olunmasını,

ifade eder.
 
İKİNCİ BÖLÜM
Ortaklıktan Çıkarma ve Satma Haklarının Kullanımı
 
Oy haklarının hesaplanma usulü
MADDE 4 –

(1) Pay alım teklifi sonucunda veya birlikte hareket etmek de dahil olmak üzere herhangi bir şekilde sahip olunan paylara ilişkin oy haklarının, ortaklığın oy haklarının %98’ine ulaşması veya bu konumda iken ek pay alınması durumunda, hakim ortak açısından sahip oldukları payların imtiyazlı olup olmadığı dikkate alınmaksızın diğer pay sahiplerinin tamamını ortaklıktan çıkarma hakkı, diğer ortaklar açısından da paylarını hakim ortağa satma hakkı doğar.
(2) Oy haklarına ilişkin oranın tespitinde, hakim ortağın sahip olduğu doğrudan ve dolaylı paylar dikkate alınır. Oy hakkında imtiyazlar ve paylar üzerinde intifa veya alım hakkı olan kişilerin sahip olduğu oy hakkı dikkate alınmaz.
(3) Ortaklıkların sermaye piyasası mevzuatı dışında tabi oldukları diğer mevzuattan kaynaklanan yükümlülükleri saklıdır.
 
Hakların kullanımına ilişkin prosedür
MADDE 5 –

(1) Hakim ortak tarafından, hakim ortak konumunun kazanılması veya bu konumda iken ek pay alınması durumunda Kurulun özel durumların kamuya açıklanmasına ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde kamuya açıklama yapılır. Söz konusu açıklamayı takip eden üç aylık hak düşürücü süre içerisinde satma hakkını kullanmak isteyen hakim ortak dışındaki diğer ortaklar altıncı maddenin üçüncü fıkrası çerçevesinde belirlenen fiyat üzerinden satma hakkını kullanım taleplerini ortaklığa yazılı olarak iletir. Üç aylık süre içerisinde hakim ortağın hakim ortak konumunu kaybetmesi durumunda, sürenin bitimine kadar satma hakkının kullandırılmasına devam edilir. Hakim ortak söz konusu üç aylık süre içerisinde, satma hakkının kullanılması sebebiyle yaptığı alımlar hariç olmak üzere, ek pay alımında bulunamaz.
(2) Ortaklık, satma hakkı kullanım talebinde bulunan pay sahiplerinin ortaklık sıfatını araştırır ve ilk satma hakkı kullanım talebinin kendisine ulaşmasını takiben bir ay içinde pay değerlerinin tespiti amacıyla Kurulun ilgili düzenlemeleri uyarınca değerleme raporu hazırlatır.
(3) Ortaklık, pay sahiplerinin taleplerini, talebin kendisine ulaşmasını izleyen en geç bir ay içinde ve her halükarda değerleme raporu sonuçlarının kamuya açıklanmasını takip eden en geç üç iş günü içinde iadeli taahhütlü mektupla veya noter aracılığı ile hakim ortağa bildirir.
(4) Hakim ortağın, satma hakkı kullanım talebinin kendisine ulaşmasını izleyen en geç üç iş günü içinde pay bedellerini ortaklık hesabına yatırması gerekir. Satma hakkını kullanmak isteyen ortakların sahip oldukları payların bedeli, pay bedellerinin hakim ortak tarafından ortaklık hesabına yatırılmasını takip eden en geç ikinci iş günü ortaklık tarafından ödenir ve ödeme ile birlikte pay devir işlemleri sonuçlandırılır. Satma hakkı yatırım kuruluşu vasıtasıyla kullandırılabilir.
(5) Satma hakkı kullanılmak istendiğinde, sahip olunan imtiyazlı veya imtiyazsız tüm paylar için kullanılmalıdır.
(6) Satma hakkının kullanımına ilişkin üç aylık hak düşürücü sürenin sona ermesini takiben en geç üç işgünü içinde ortaklıktan çıkarma hakkını kullanmak isteyen hakim ortak, bu hakkını altıncı maddenin ikinci fıkrası çerçevesinde belirtilen fiyat üzerinden kullanmak üzere ortaklığa başvurur. Söz konusu başvuruda; hakim ortağın adı soyadı/unvanı, adresi, satım bedeli ile banka teminat mektubuna yer verilmesi veya ortaklıktan çıkarma hakkı için kullanılacak fonun özel bir hesapta bloke edilmesi gerekir.
(7) Ortaklık yönetim kurulu diğer ortakların paylarının iptali ile söz konusu paylar karşılığında çıkarılacak yeni payların ihracı amacıyla karar alarak ihraç belgesinin onaylanmasını teminen Ek’te yer alan belgelerle birlikte Kurula başvurur. Payları borsada işlem gören ortaklıklar, eş zamanlı olarak ayrıca paylarının borsa kotundan çıkarılması için borsaya başvurur. Kurula yapılacak başvuru, Kurulun paylara ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde tahsisli sermaye artırımı esaslarına göre sonuçlandırılır; ancak bu durumda borsanın toptan satışlar pazarına ilişkin düzenlemelerinde yer alan fiyat marjlarına ilişkin esaslar uygulanmaz.
(8) Hakim ortak, diğer ortakları ortaklıktan çıkarmaya ilişkin toplam bedeli Kurul onayını takip eden üç iş günü içinde ortaklığın banka hesabına yatırır. Ortaklık tarafından hakim ortağa tahsisli olarak yapılacak sermaye artırımı, hakim ortağın ortaklıktan çıkarma hakkına karşılık olarak bu maddenin altıncı fıkrası kapsamında bloke edilen ortaklığa önceden vermiş olduğu söz konusu tutara mahsuben gerçekleştirilir. İhraç edilecek yeni paylar için nominal değerinden aşağı olmamak kaydıyla ortaklıktan çıkarma hakkı kullanım bedeli üzerinden hesaplanacak Kurul ücreti, ihraç belgesinin teslim alınmasından önce hakim ortak tarafından Kurulun ilgili hesabına yatırılır.
(9) Kurulca onaylı ihraç belgesi, ortaklıklar tarafından Kurul onayını takip eden üç iş günü içerisinde ticaret siciline tescil edilir ve TTSG’de yayımlanır. Ortaklıktan çıkarma hakkının kullanımına konu olan önceki paylar, tescil tarihi itibarıyla iptal edilmiş sayılır.
(10) Payları borsada işlem gören ortaklıklar, hakim ortağın parayı ortaklık hesabına yatırmasını takip eden iş günü bu bedelin hakim ortak dışındaki ortakların hesabına aktarılması, söz konusu ortakların paylarının iptali ve yeni ihraç edilecek payların hakim ortak hesabına aktarılması talebi ile MKK’ya başvurur. MKK sisteminde kayden izlenen paylara ilişkin tutarlar, MKK tarafından hakim ortak dışındaki hak sahipleri hesaplarına aktarılmak üzere ilgili yatırım kuruluşları hesaplarına transfer edilir. Söz konusu tarih itibarıyla MKK sisteminde ortaklık nezdinde izlenen paylar ile kaydileştirilmeyen ve anılan tarihten sonra pay sahibi olduğunu ispat eden kişilerin paylarına ilişkin bakiye tutarın, ortaklık tarafından üç yıllık bir süre boyunca ilgili yatırım kuruluşları vasıtasıyla Takasbank nezdinde açılacak özel bir bloke hesapta nemalandırılmak suretiyle tutulması gerekir. Bloke edilecek tutar yerine banka teminat mektubu verilmesi mümkündür. Payların iptalinden itibaren üç yıllık sürenin sonunda, ilgili yatırım kuruluşunun Takasbank’a başvurusunu takiben blokaj kaldırılır. Üç yıl boyunca Takasbank nezdinde bloke olarak tutulan tutarın neması ile hesapta kalan bakiye, üç yıllık sürenin sonunda talep üzerine ortaklığa iade edilir. Bu tarihten sonra pay sahibi olduğunu ispat eden kişilere payları karşılığında ödenecek pay bedelleri ortaklık tarafından karşılanır. Bu fıkranın uygulanmasında bloke hesapta yer alan tutarın nemalandırılması, aracılık işlemlerinde uygulanacak takas esasları ve blokajın kaldırılmasına ilişkin esaslar Takasbank tarafından Kurulun onayı ile belirlenir.
(11) Payları borsada işlem görmeyen ortaklıklar; hakim ortağın ortaklıktan çıkarma hakkını kullanacağını, ortaklıktan çıkarma hakkının kullanılması sebebi ile payların iptal edileceğini ve pay sahibi olan ortakların satım bedeli karşılığında sahip oldukları pay senetlerinin imhası için ortaklığa başvurmaları gerektiğini Kurulun özel durumların kamuya açıklanmasına ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde kamuya açıklar ve ortaklık merkezinin bulunduğu yerde yayımlanan en yüksek tirajlı yerel süreli yayınlardan birinde veya ulusal bir gazetede ilan eder. Teslim olunan pay senetlerinin bedelleri aynı gün içerisinde tam ve nakden ödenir. Pay senetleri ilgili kuponlarla birlikte noter huzurunda fiziken iptal ve imha edilir ve bu durum noter tarafından düzenlenecek bir tutanakla tespit ettirilir. Söz konusu ortaklıklar; ortaklıktan çıkarma hakkının kullanımına konu olan ve iptal edilmiş sayılan önceki payları, herhangi bir süre sınırı olmaksızın sahiplerinin yapacakları başvuru üzerine satın almakla yükümlüdür.
(12) Onuncu fıkrada belirtilen MKK sürecinin tamamlanmasının ardından, borsa tarafından konuya ilişkin başvuru değerlendirilerek ortaklık paylarının borsa kotundan çıkarılmasına ve işlem görmekten sürekli men edilmesine karar verilir; anılan karar, kararın borsa tarafından KAP’ta duyurulmasını izleyen ilk iş günü yürürlüğe girer.
(13) Hakim ortak tarafından ortaklıktan çıkarma hakkının kullanıldığı ortaklıklar, Kurul tarafından resen Kanun kapsamından çıkarılır.
(14) Bu madde kapsamında yapılacak borsa kotundan çıkarılma işlemleri, ayrılma hakkının doğmadığı haller arasında kabul edilir.
 
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Ortaklıktan Çıkarma ve Satma Hakkı Kullanım Bedeli
 
Hakların kullanım bedeli
MADDE 6 –

(1) Ortaklıktan çıkarma ve satma haklarının kullanımına ilişkin süreçte bedel Türk Lirası olarak tam ve nakden ödenir.
(2) Ortaklıktan çıkarma hakkının kullanılmasında satım bedeli olarak;

a) Payları borsada işlem gören ortaklıklar için;

1) Borsada işlem gören pay gruplarının her biri için, hakim ortak konumunun kazanıldığının veya hakim ortak konumunda bulunup ek pay alındığının kamuya açıklandığı tarihten önceki otuz gün içinde borsada oluşan ağırlıklı ortalama fiyatların aritmetik ortalaması,
2) Borsada işlem görmeyen pay gruplarının her biri için; işlem gören sadece bir pay grubu bulunması durumunda bu gruba ilişkin olarak bu fıkranın (a) bendinin (1) numaralı alt bendi hükmü çerçevesinde tespit edilen fiyat, işlem gören birden fazla pay grubu bulunması durumunda ise bu gruplara ilişkin olarak bu fıkranın (a) bendinin (1) numaralı alt bendi hükmü çerçevesinde tespit edilen fiyatların aritmetik ortalaması,

b) Payları borsada işlem görmeyen ortaklıklar için, her bir pay grubuna ilişkin fiyatın tespiti amacıyla hazırlanan değerleme raporunda belirlenen bedel

dikkate alınır.
(3) Satma hakkının kullanımına ilişkin adil bedel ise,

a) Payları borsada işlem gören ortaklıklar için bu maddenin ikinci fıkrası çerçevesinde hesaplanacak fiyat, her bir pay grubuna ilişkin fiyatın tespiti amacıyla hazırlanan değerleme raporunda belirlenen bedel, hakim ortak konumunun kazanıldığının veya hakim ortak konumunda bulunup ek pay alındığının kamuya açıklandığı tarihten önceki bir yıl içinde Kanunun 26 ncı maddesi çerçevesinde zorunlu pay alım teklifi yapılmış ise bu fiyat ile hakim ortak konumunun kazanıldığının veya hakim ortak konumunda bulunup ek pay alındığının kamuya açıklandığı tarihten önceki son altı ay, bir yıl ve beş yıl içinde borsada oluşan ağırlıklı ortalama fiyatlarının ortalaması karşılaştırılarak bulunan en yüksek bedel,
b) Payları borsada işlem görmeyen ortaklıklar için bu maddenin ikinci fıkrası çerçevesince hazırlanan değerleme raporunda belirtilen bedel ile hakim ortak konumunun kazanıldığının veya hakim ortak konumunda bulunup ek pay alındığının kamuya açıklandığı tarihten önceki bir yıl içinde Kanunun 26 ncı maddesi çerçevesinde zorunlu pay alım teklifi yapılmış ise bu fiyatın karşılaştırılarak bulunan en yüksek bedel

olarak kabul edilir. Bu maddede belirtilen süreler içinde gerçekleştirilen işlemler ile ilgili olarak Kurulca Kanunun 101 ve 107 nci maddeleri uyarınca işlem yapılmasına karar verilmesi durumunda, bu süreler hesaplama dönemlerine dahil edilmez.
 
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
 
Kamuyu aydınlatma
MADDE 7 –

(1) Hakim ortak tarafından, hakim ortak konumunun kazanılması veya bu konumda iken ek pay alınması, bu konumun kaybedilmesi, ortaklıktan çıkarma hakkının kullanılmasına karar verilmesi, hakkın kullanım bedeli ile birlikte Kurulun özel durumların kamuya açıklanmasına ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde kamuya açıklanır.
(2) Aşağıdaki hususlar, Kurulun özel durumların kamuya açıklanmasına ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde ortaklık tarafından kamuya açıklanır:

a) Ortaklıktan çıkarma hakkının kullanımı talebinde bulunulması amacıyla ortaklığa başvurulması, ortaklıktan çıkarma süreci ve ortaklıktan çıkarma sürecinin sonuçlarına ilişkin bilgi,
b) Satma hakkının doğması, satma hakkının kullanımı talebiyle ortaklığa başvuruda bulunulması halinde, başvuru geldiği sürece günlük olarak, bu hakkı kullanmayı talep eden ortakların sayısı, sermayedeki pay oranları ile toplam satma hakkı bedeli,
c) Bedelinin tespitine ilişkin olarak hazırlanan değerleme raporunun özet veya sonuç kısmı dahil satma hakkı bedeli,
ç) Satma hakkının kullanım süresi sonucunda, bu hakkı kullanan ortakların sayısı ve sermayedeki pay oranları ile hakim ortağın sermayedeki pay oranı.

(3) Satma hakkının kullanımı amacıyla ortaklığa başvuruda bulunulması sırasında değerleme raporu sonucuna göre pay bedeli belli değil ise, altıncı maddede belirtilen diğer kriterlere göre belirlenen fiyatların satma hakkı talebinde bulunulduğuna ilişkin bilgi ile birlikte kamuya açıklanması gerekir.
 
İstisnalar
MADDE 8 –

(1) Kamu kurum veya kuruluşlarının pay sahibi olduğu ortaklıklarda, ilgili kamu kurum veya kuruluşlarının aksi yönde talepleri olmadığı sürece kamunun sahip olduğu paylar için bu Tebliğ hükümleri uygulanmaz.
(2) Yatırım ortaklıklarına ilişkin hükümler saklıdır.
 
Ortaklıktan çıkarma ve satma haklarının kullanımına ilişkin sınırlama
MADDE 9 –

(1) Ortaklık paylarının borsada işlem görmeye başlamasından itibaren iki yıl süreyle ortaklıktan çıkarma veya satma hakkı kullanılamaz.
 
Yürürlükten kaldırılan tebliğ
MADDE 10 –

(1) 2/1/2014 tarihli ve 28870 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ortaklıktan Çıkarma ve Satma Hakları Tebliği (II-27.1) yürürlükten kaldırılmıştır.
(2) Kurulun diğer düzenlemelerinde birinci fıkrada belirtilen tebliğe yapılan atıflar bu Tebliğe yapılmış sayılır.
 
Mevcut durumda hakim ortak konumunda bulunan ortaklara ilişkin hükümler
GEÇİCİ MADDE 1 –

(1) Bu Tebliğin yürürlük tarihi itibarıyla hakim ortak konumunda bulunan ortaklar açısından, ortaklıktan çıkarma hakkı kendiliğinden doğmaz. Bu durumda satma hakkı da kullanılamaz. Ancak hakim ortak tarafından yapılacak ek bir pay alımı ile bu haklar kullanılabilir hale gelir.
 
Kurula yapılmış mevcut başvurular
GEÇİCİ MADDE 2 –

(1) Kurula ortaklıktan çıkarma hakkının kullanılabilmesine yönelik olarak yapılmış başvuruların sonuçlandırılmasında, hakim ortağa ortaklıktan çıkarma hakkını kullanıp kullanmak istemediğini yeniden değerlendirebilmesi için bu Tebliğin yayımı tarihinden itibaren bir aylık süre tanınır. Bu sürede satma hakkı kullanılamaz. Hakim ortağın ortaklıktan çıkarma hakkını kullanmaktan vazgeçtiğini kamuya açıklaması durumunda satma hakkının kullanılmasına başlanılması için hakim ortağın ek pay alması gerekir. Hakim ortağın ortaklıktan çıkarma hakkını kullanmak istediğini kamuya açıklaması durumunda ise, satma hakkının kullanımına ilişkin hak düşürücü süre kamuya yapılan söz konusu açıklama tarihi itibariyle başlar. Hakların kullanım bedelinin hesaplanmasında başlangıç tarihi olarak ise hakim ortağın ortaklıktan çıkarma hakkının kullanımına ilişkin kamuya yaptığı ilk açıklama tarihi esas alınır.
 
Oy oranlarının belirlenmesine ilişkin geçiş süreci
GEÇİCİ MADDE 3 –

(1) Ortaklıktan çıkarma ve satma haklarının kullanılabilmesi için şart olan ve dördüncü maddede belirtilen %98’lik oy hakkı oranı, 31/12/2014 tarihine kadar doğmuş olan ve doğacak hakların kullanımında %95, 31/12/2017 tarihine kadar doğacak hakların kullanımında ise %97 olarak dikkate alınır.
 
Yürürlük
MADDE 11 –

(1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
 
Yürütme
MADDE 12 –

(1) Bu Tebliğ hükümlerini Kurul yürütür.
 
EK
 
ORTAKLIKTAN ÇIKARMA HAKKININ KULLANIMI İÇİN KURULA YAPILACAK BAŞVURULARDA İSTENEN BİLGİ VE BELGELER
 
1. Yürürlükte bulunan tüm değişiklikleri içeren ve tek bir metin haline getirilmiş, ortaklığı temsile yetkili kişilerce imzalı esas sözleşme,
2. Esas sözleşmede yer alan pay gruplarına ve bu gruplara tanınan imtiyaz ve kısıtlamalara ilişkin bilgiler,
3. Hakim ortağın adı soyadı/unvanı, adresi ve satım bedeli,
4. Pay değerlerinin tespiti amacıyla Kurulun ilgili düzenlemelerine göre hazırlanmış değerleme raporu,
5. Türkiye’de bankacılık faaliyetinde bulunma yetkisine sahip bir banka tarafından verilen teminat mektubuna veya ortaklıktan çıkarma hakkı için kullanılacak özel bir hesapta bloke edilmiş fona ilişkin bilgi ve belgeler,
6. Yönetim kurulunun diğer ortakların paylarının iptali ile söz konusu paylar karşılığında çıkarılacak yeni payların ihracına ilişkin kararı,
7. İhraç belgesi,
8. Esas sermaye sistemindeki ortaklıklarda sermaye maddesinin değişikliğine ilişkin madde tadil tasarısı,
9. Kayıtlı sermaye sistemindeki ortaklıklarda, Kanunun 18 inci maddesinin yedinci fıkrası uyarınca tescil ve ilan ettirilecek çıkarılmış sermayeyi gösteren esas sözleşmenin sermayeye ilişkin maddesinin yeni şekli,
10. Ortaklığın mevcut sermayesinin ödendiğinin tespitine ilişkin mali müşavir raporu,
11. Ortaklığın son durum itibarıyla yüzde beş ve üzeri pay sahiplerini gösterir şekilde ortaklık yapısı ile mevcut yönetim kurulu üyeleri hakkında bilgi,
12. Ortaklığın yaptığı son sermaye artırımı tescilinin ilanına ilişkin TTSG,
13. Ortaklığı temsile yetkili kişilerin noter onaylı imza sirküleri,
14. Kurulca istenecek diğer bilgi ve belgeler.

​